De snoeischaar kan je beste vriend zijn in de moestuin. Afhankelijk van hoe de snoeischaar onderhouden wordt kun je lange tijd genieten van dit gereedschap. Kies dus zeker niet de eerste de beste, maar kies een kwalitatief instrument waar je jaren plezier van kunt hebben.
Behoud de waarde van de snoeischaar met een jaarlijks onderhoud. Reinig, slijp en desinfecteer de snoeischaar voor jarenlang gebruiksplezier. Niet alleen verleng je zo de levensduur van het materiaal, ook het werk wordt een stuk makkelijker met schoon en scherp gereedschap!
Voorkom roest en kruisbesmetting van planten en bomen door een juist onderhoud van de snoeischaar. Lees hier alles over het reinigen en onderhouden van dit onmisbare gereedschap in de moestuin.
De snoeischaar reinigen
Voor het onderhoud is het belangrijk om eenmaal per jaar een grondige reiniging te doen. Bij voorkeur doe je dit na het hoogseizoen, maar controleer de schaar altijd in het voorjaar voor het intensieve gebruik. Neem de schaar na ieder gebruik af met een schone doek. Zo voorkom je kruisbesmetting tussen verschillende planten en (fruit)bomen.
Benodigdheden:
- Afwasmiddel (of witte azijn)
- Staalborstel (of een harde borstel)- Staalwol
- Droge schone doek
- Diamantvijl
- WD-40 (of lijnzaadolie)
- Afspoelen
Begin met het grondig afspoelen van de snoeischaar. Hiermee verwijder je loszittend vuil wat noodzakelijk is voor het later desinfecteren van de snoeischaar. Haal met de hand het meeste vuil weg. Pas hierbij wel op voor de scherpe delen! Draag eventueel handschoenen om verwondingen te voorkomen.
- Weken
Laat vervolgens de snoeischaar een kwartiertje weken. Gebruik hiervoor een ruime kom of schaal, gevuld met warm water en afwasmiddel. Gebruik géén heet of kokend water om vervorming van de handvaten te voorkomen.
Zie je roestvlekken op de snoeischaar? Gebruik dan geen afwasmiddel maar witte azijn en laat de snoeischaar een nacht weken. De zuurtegraad van de azijn zal de roest laten oplossen. - Schrobben
Neem de staalborstel en schrob de stalen delen van de snoeischaar. Heb je geen staalborstel dan kun je eventueel een (oude) tandenborstel gebruiken. Wees wel voorbereid dat dit meer inspanning kost dan het gebruik van een staalborstel. Reinig goed alle hoeken en randen, en vergeet ook de scherpe delen niet.
Reinig je de schaar eenmaal per jaar? Kies er dan voor om de schaar te demonteren. Zo kun je de schaar beter reinigen. - Afspoelen
Hoe logisch deze stap ook lijkt, deze stap wil je zeker niet overslaan. Gebruik alléén schoon, stromend water om de snoeischaar af te spoelen. Gebruikt water bevat het vuil van de schaar, waarmee je het eerdere werk ongedaan kunt maken. Na het afspoelen kun je goed zien of al het vuil en plakkerige sappen goed verwijderd zijn. Zie je nog restanten zitten? Pak dan een stukje staalwol om de laatste resten te verwijderen. Na het afspoelen dep je de snoeischaar voorzichtig droog. In plaats hiervan kun je er ook voor kiezen de schaar in de buitenlucht te laten drogen.
- Slijpen (optioneel)
Wil je lange tijd blijven genieten van scherp en licht gereedschap? Slijp dan jaarlijks de snoeischaar. Niet alleen maakt dit het gebruik van de schaar een stuk makkelijker, ook voorkom je hiermee beschadigingen aan je gewassen. Een stompe schaar kan makkelijk infecties veroorzaken aan planten en bomen, dus zorg altijd dat de snoeischaar scherp genoeg is.
Goed om te weten is dat de snoeischaar een afgeschuind snijblad heeft. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld keukenmessen. Bij de snoeischaar is de binnenkant vlak, terwijl de buitenrand schuin is. Zorg er dan ook voor dat je een diamantvijl gebruikt met een fijne of medium korrel en je de natuurlijke vorm van de snoeischaar volgt. Doe je dit niet, dan kun je de kwaliteit van het mes verminderen.
Om het slijpen zo makkelijk mogelijk te maken plaats je de snoeischaar in een bankschroef of werkbankklemmen. Zo heb je beide handen vrij om te focussen op het slijpen. Draag tijdens het slijpen altijd handschoenen!
Plaats de snoeischaar met de scherpe delen van je af. Houd de diamantvijl in dezelfde hoek als de schuine buitenrand. Meestal is dit tussen de 10 en 20 graden. Vijl de messen in één beweging van de basis aan de binnenkant naar de punt aan de uiterste kant. Blijf dit herhalen tot de randen glanzend en scherp zijn. Gemiddeld kost dit circa 15 tot 20 vijlbewegingen.
Wil je tussendoor de snoeischaar onderhouden? Haal de bladen dan langs een aanzetstaal. Dit hulpmiddel herstelt de verbogen snede zodat het mes weer wat scherper wordt zonder verlies van materiaal. Dit kun je vaker herhalen wanneer de materialen intensief gebruikt zijn of de werking vermindert. - Oliën
WD-40 is een ideaal middel om de snoeischaar te onderhouden. Dit middel verwijderd geen roest, maar helpt het wel voorkomen. Daarnaast voorkomt deze olie dat kleverig sap zich aan de schaar hecht. Smeer de messen, het scharnier en de veer in met WD-40.
Gebruik je liever geen kunstmatige chemicaliën? Vervang de WD-40 dan door lijnzaadolie. Dep een schone doek in de olie en breng dit vervolgens aan op de messen, bout en de overgang tussen de messen en de handvaten.
De snoeischaar desinfecteren
Na het reinigen en slijpen van de snoeischaar ziet deze er weer als nieuw uit. Helaas is er nog steeds een reëele kans aanwezig dat zich nog bacteriën, schimmels of andere ziekteverwekkers zich op de schaar bevinden. Om de snoeischaar helemaal schoon te krijgen is het daarom belangrijk om deze te desinfecteren. Er zijn verschillende manieren waarop je dit kunt doen:
Desinfecteren met alcohol (Isopropyl Alcohol)
De beste manier om bacteriën te doden is het gebruik van Isopropyl Alcohol. Dit middel breekt het kiemeiwit af, waardoor de cellen van de bacteriën afgebroken worden. Binnen een paar seconden sterven de bacteriën. Let wel op dat je een middel gebruikt met minimaal 70% alcohol, een mindere samenstelling is niet effectief. Bijkomend voordeel van dit middel is het gebruiksgemak. Neem een schone doek, dep deze in het middel en neem de messen van de snoeischaar hiermee af. Weken is niet nodig.
Desinfecteren met bleekmiddel
Een goedkoop huishoudelijk middel om de snoeischaar mee te desinfecteren is bleek. Pas wel op dat je de bleek niet onverdund op de schaar gebruikt! Bleekmiddel is namelijk zeer corrosief. Meng daarom negel delen water met één deel (10%) bleek. Meng goed en laat (alléén de stalen delen!) een half uurtje weken. Zorg er voor dat de handvaten niet in aanraking komen met het bleekmiddel. Na 30 minuten spoel je de schaar grondig na met schoon water om corrosie te voorkomen.
Desinfecteren met Lysol (Dettol)
Een makkelijke manier om de snoeischaar te desinfecteren is het gebruik van Lysol. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld Dettol. Dit kun je onverdund aanbrengen op de messen. Dettol corrodeert niet, dus kun je veilig gebruiken op de snoeischaar.
Biologisch desinfecteren
Gebruik je liever geen chemicaliën? Pak dan de pijnboomolie er bij. Dit natuurlijke middel houdt ziekteverwekkers tegen en ruikt ook nog eens lekker. Neem een kom en vul deze met drie delen water en één deel (25%) pijnboomolie. Laat de snoeischaar vervolgens minimaal een half uur weken in het mengsel. Hierna neem je de messen eenvoudig af met een schone doek of laat je de schaar drogen aan de lucht.
Met goed onderhoud kun je de levensduur van een snoeischaar verlengen. Maar op een gegeven moment is het toch aan te bevelen om een nieuw exemplaar aan te schaffen. Wanneer de messen niet meer kruisen richt je bijvoorbeeld meer schade aan dan je goed doet. Ook wanneer het onderste mes of de handvaten teveel beschadigd zijn is het raadzaam een nieuwe snoeischaar aan te schaffen.
Zeker. Als je het niet ziet zitten om zelf de snoeischaar te slijpen dan kun je dit ook uitbesteden. De kosten voor het slijpen van een snoeischaar zijn niet schrikbarend hoog, voor minder dan een tientje heb je alweer een scherpe schaar.
Een goed onderhoud van je snoeischaar zal de levensduur verlengen en het werk stukken lichter maken. Verwijder daarom na ieder gebruik het grove vuil en ruim jaarlijks een momentje in om de scharen te desinfecteren en te slijpen. Een kleine investering voor een hoop gebruiksgemak!
