De dagen worden langer, de winter is bijna voorbij. De lente staat voor de deur! Tijd om de moestuin klaar te maken. Maar waar begin je?
Om deze zomer optimaal van de moestuin te kunnen genieten en succesvol te kunnen oogsten is het nodig om voor de lente al te starten met de nodige voorbereidingen. Zorg voor een goede bodemkwaliteit, kwalitatieve zaden en een haalbare planning. Vergeet ook de gereedschappen niet klaar te maken voor het seizoen. Start met deze 10 tips en wees voorbereid op het nieuwe seizoen.
Een goede voorbereiding is cruciaal. Daarom is het belangrijk om al voor het seizoen de nodige voorbereidingen te treffen. Volg deze 10 stappen om goed voorbereid het nieuwe moestuinseizoen in te gaan!
Klik direct naar wat je zoekt
1. Wat wil je dit jaar?
Voordat je uberhaüpt kunt gaan starten met alle voorbereidingen zoeken we eerst het antwoord op de vraag: wat wil je dit jaar? Dat gaat verder dan alleen bepalen welke zaden je gaat zaaien. Want, wil je moestuinieren in de volle grond of (ook) in potten, zakken en bakken? Welke groenten wil je telen en wat heb je hiervoor nodig aan materialen en gereedschappen? En als je het soort groente bepaald hebt denk dan ook na over welk ras je wilt telen. Dit kan een groot verschil maken per soort!
Is je bodem geschikt voor de groenten die je wilt gaan telen en, heb je hier ruimte genoeg voor? Of de tuin in de volle zon of (deels) in de schaduw ligt bepaalt voor een gedeelte welke groenten je wel en niet kunt telen.
2. Maak een zaaischema
Nu je scherp voor ogen hebt hoe je de moestuin dit jaar wilt gaan inrichten wordt het tijd om te starten met je eigen zaaischema. Nee, geen zaaikalender zodat je weet in welke periode je kunt zaaien en oogsten, maar een schema specifiek voor jouw tuin. Op welke datum zaai je welke zaden, hoeveel plantjes wil je per soort telen en wanneer moet je starten met het afharden van de zaailingen wanneer je binnen voorzaait?
Door van te voren een zaaischema op te stellen weet je precies wanneer het juiste moment is om zaailingen af te harden, uit te planten en uiteindelijk te oogsten. Het helpt je ook om je oogst te vergroten, door slim gebruik te maken van de oogsttijden. Bedenk van tevoren hoe lang je verwacht dat de teelt duurt en kijk of je hier achteraan slim een tweede soort kunt planten. Zo maak je zo efficiënt mogelijk gebruik van de ruimte en de lengte van het seizoen.
Alle informatie en een gratis format voor je eigen zaaischema lees je hier.
3. Koop en organiseer zaden en start met voorzaaien
Nu je scherp voor ogen hebt welke soorten, welk ras, hoeveel en waar je wilt gaan telen wordt het tijd voor het leuke werk. Het verzamelen van de zaden! Misschien heb je uit een vorig seizoen zaden gewonnen uit de oogst die je deze zomer wilt gebruiken. Vraag ook eens rond bij mede-moestuinierders of zij nog zaden over hebben. Ook bij de plaatselijke volkstuinen tref je vaak enthousiaste tuinierders die hun eigen zaden geoogst hebben en deze graag delen. Overigens zie je vaak bij volkstuinen ook een (wel vaak beperkt) aanbod aan zaden en, iets later in het jaar, zaailingen. Niet alleen kun je hier terecht voor zaden, ook doe je er vaak inspiratie en kennis op van mede moestuinierders!
Ga je zaden gebruiken die je zelf geoogst hebt uit een eerdere oogst of die gekregen hebt, controleer dan altijd of deze zaden nog kiemkrachtig zijn. Dit test je makkelijk door een kiemtest te doen. Zo weet je precies hoeveel zaden je moet zaaien om het juiste aantal zaailingen te telen.
Heb je de zaden nog niet, dan wordt het tijd om ze aan te schaffen. Dit kun je op verschillende plaatsen doen. De meeste tuin- en bouwcentra hebben een afdeling met moestuinzaden. Ben je op zoek naar een specifiek ras? Kijk dan vooral eens bij professionele kwekers. Deze hebben ook steeds meer unieke rassen beschikbaar. Waar deze voorheen in bulk aangeboden werden zijn deze nu ook in kleinverpakking verkrijgbaar.
Heb je de zaden binnen en het zaaischema opgesteld? Dan kun je gaan starten met voorzaaien! Je kunt voorzaaien in potgrond, maar een goed alternatief is vermiculiet. Hier lees je alles over de voor- en nadelen van voorzaaien in potgrond en vermiculiet.
4. Algehele tuinopruiming
Als het goed is heb je aan het eind van het vorige seizoen de tuin netjes achtergelaten, maar ook in dat geval zal je zien dat er nu nog klusjes te doen zijn in de tuin.
- Controleer de moestuin op onkruid. Voordat je zaait of uitplant wil je zo min mogelijk onkruid in de tuin hebben. Beter begin je zo vroeg mogelijk met het weghalen van ongewenste plantjes. Des te langer je deze laat staan des te groter de kans ook is op verdere verspreiding van het onkruid. Wil je weten hoe je onkruid zo makkelijk mogelijk weghaalt (en weg houdt!) lees dan hier de 10 tips tegen onkruid in de moestuin.
- Zijn de tuinpaden nog schoon, recht en voldoende groot? Controleer de paden en voer hier het nodige onderhoud uit.
- Dode en oude planten wil je op dit moment weghalen uit de tuin. Ook de dode takken van vaste planten wil je voor de lente verwijderen. Heb je vaste planten die je wilt verplaatsen? Nu is het moment!
- Werk je met verhoogde bedden of wil je hier mee starten? Zet alvast de ruimtes uit, controleer of de bedden nog in goede staat zijn of voer hier het geplande onderhoud op uit.
- Als je gebruikt maakt van een kas in de tuin dan is dit het moment om deze weer op orde te brengen. Heb je glas in de kas, maak dit dan grondig schoon zodat licht goed door kan dringen in de kas. Dit is ook het moment om de kas te ventileren. Hiermee voorkom je schimmels in de kas. Controleer ook of er geen gaten of lekken zijn in de kas en voer eventuele reparaties uit.
- Tot slot wil je de materialen natuurlijk ook klaarmaken voor het nieuwe seizoen. Controleer of je voldoende labels hebt, maak zaaitrays en potten schoon en vul grondstoffen aan als je hier niet genoeg van op voorraad hebt.
5. Maak je regenwatervoorziening
Het beste water dat je de gewassen kunt geven is regenwater. Dit water bevat veel minder kalk dan leidingwater. Doordat regenwater de voedingsstoffen beter kunnen oplossen kan het gewas deze stoffen beter opnemen. Een mooi bijkomend voordeel is dat in Nederland jaarlijks zo’n 800 liter regenwater per vierkante meter valt. Het is dus zeker het overwegen waard om een eigen regenwatervoorziening te maken!
Het eerste waar je aan denkt bij een regenwatervoorziening is natuurlijk de regenton. Door deze te koppelen aan de regenpijp kun je zo veel mogelijk regenwater opvangen. Maar ook als je geen regenton hebt of de regenpijp niet wilt doorzagen om een regenton te koppelen zijn er nog verschillende mogelijkheden.
Heb je wel eens gehoord van een slimme regenton? Deze ton heeft een deksel, waardoor verdamping van het water tegengegaan wordt. Bij regen draai je simpelweg het deksel om. Door de holle kant van het deksel fungeert deze nu als trechter om zo veel mogelijk water op te vangen. Een mooi alternatief voor als je de regenpijp met rust wilt laten!
Toch te laat met het winnen van water? Je kunt ook de gieter vullen met leidingwater en deze in de zon zetten. Het water warmt zo op, waardoor het chloor verdampt uit het leidingwater.
6. Optimaliseer de bodem
Een voorwaarde voor sterke en gezonde planten (en dus een succesvolle oogst) is een goede kwaliteit van de grond. Neem dus voor de lente even de tijd om de grond te controleren en waar nodig aanpassingen te doen.
Om te beginnen is het goed om te weten hoe het met de kwaliteit van de grond gesteld is. De makkelijkste manier om hier achter te komen is door het uitvoeren van een bodemtest. Zo weet je precies op wat voor type grond je teelt en wat de huidige pH-waarde van de grond is. Is de grond te zuur of te alkalisch dan kun je kalk of compost toevoegen om deze waarde te beïnvloeden. Alle informatie over bodemtesten en pH-waarde lees je hier.
Een veelgebruikt materiaal in de moestuin wordt het ‘zwarte goud’ genoemd: compost. Makkelijk zelf te maken en een hele waardevolle toevoeging aan de bodem. Neem voor de lente dan ook een moment de tijd om compost toe te voegen aan de bodem. Dit stimuleert niet alleen de gezondheid van de bodem, maar bevordert ook de waterregulering in de grond. De planten zullen je er dankbaar voor zijn!
Wil je zelf composteren? Lees hier alle informatie over het succesvol composteren in de moestuin. Mest aan de moestuin toevoegen laat je in de lente liever achterwege. Het beste moment om de tuin te bemesten is in de herfst.
7. Verwarm de bodem
Als het eerste zonnetje door de wolken prikt begint het vaak al snel te kriebelen om te starten met zaaien in de moestuin. Hoe groot deze verleiding ook is, zorg er wel voor dat de omstandigheden goed genoeg zijn voor zaden om te ontkiemen. Is de grond namelijk te nat en/of te koud dan zullen de zaden eerder wegrotten dan ontkiemen. Begin daarom voor de lente al met het opwarmen van de moestuingrond. Een vuistregel is dat grond kouder dan 5 graden Celsius eerst opgewarmd moet worden voordat je het voor (zomer)zaden kunt gebruiken.
Het opwarmen is heel simpel. Dek de grond af met een groot stuk plastic. Donker plastic (zoals zwart zeil) worden hier vaak voor gebruikt omdat donkere kleuren licht en warmte absorberen. Een (goedkoper) alternatief is noppenfolie. Dit materiaal kun je op een later moment ook weer gebruiken voor het beschermen van gewassen tegen vorst.
8. Onderhoud aan gereedschap
In iedere moestuin wordt gereedschap gebruikt. Om te voorkomen dat ziektes overgebracht worden van planten wil je het gereedschap (met name snoeimaterialen) na ieder gebruik reinigen. Voor het nieuwe seizoen is het goed om het gereedschap een grote beurt te geven voor het komende seizoen.
Begin met het reinigen in heet water en gebruik een borstel of doek om hardnekkig aanslag te verwijderen. Slijp scherpe gereedschappen zoals snoeischaren, bijlen en heggenscharen. Smeer dit gereedschap daarna direct in met olie (bijvoorbeeld WD-40) om roestvorming op het blad te voorkomen. Heb je al roest op het gereedschap, verwijder dit dan zo snel mogelijk met schuurpapier of een staalborstel.
9. Onderhoud aan omheining
Bij moestuinen die wel eens ten prooi vallen aan dieren worden vaak omheiningen gebruikt om de gewassen te beschermen. Toegangspoorten, hekwerken en schuttingen wil je voor de lente controleren. Check op rotvorming, sloten en scharnieren en behandel indien nodig. Afhankelijk van het gebruikte materiaal wil je mogelijk een hogedrukreiniger gebruiken, een laag verf aanbrengen ter bescherming of scheefgezakte palen vervangen. Door jaarlijks de nodige controles te doen kun je de omheining langer in goede staat houden.
10. Mulch voorbereiden
Het gebruik van mulch in de moestuin kan een hoop werk schelen bij het verwijderen van onkruid en het bewateren van de tuin. Wil je aankomend seizoen gebruik maken van mulch? Bedenk dan nu alvast welk type mulch je wilt gebruiken. Je kunt kiezen uit organisch of anorganisch mulch en ook binnen deze twee soorten zijn verschillende oplossingen te vinden.
Door voor de lente de mulch te verzamelen bespaar je kostbare tijd in het hoogseizoen. Lees alles over de verschillende soorten mulch en hoe dit te gebruiken in de moestuin in dit artikel.
Deze tien stappen helpen je goed voorbereid te starten aan het nieuwe moestuinseizoen. Voor de lente heb je de moestuin nog niet vol staan met gewassen en heb je dus meer tijd om alle voorbereidingen te treffen. Het kost even werk, maar het scheelt je straks uren die je kunt besteden aan het succesvol telen van je eigen groente, kruiden en fruit uit eigen tuin. Op naar weer een mooi en vruchtbaar moestuinseizoen!
