Je ziet het steeds meer en vaker langs de stranden: zeewier. Niet fijn tussen je tenen tijdens het zwemmen, maar wist je dat dit een hele fijne voedingsstof is voor de moestuin?
Een van de beste meststoffen die je kunt gebruiken in de moestuin is zeewier. Niet alleen heeft het vele toepassingen, het is ook biologisch en duurzaam gewonnen. Zeewier wordt gebruikt voor bodemverbetering, gewasverbetering en plaagdierbestrijding. Een veelzijdige meststof dus met veel verschillende voordelen.
Al sinds de oudheid wordt zeewier gebruikt om de bodem te verbeteren en gewassen een oppepper te geven. En het mooiste van dit organisch materiaal? Het is gratis te krijgen langs de Nederlandse kust!
De voordelen van zeewiermest
Het is nog niet zo heel bekend, maar wint steeds meer aan terrein en populariteit: het gebruik van zeewier als meststof in de moestuin. In de landbouw wordt het al langer gebruikt en ook in aquaculturen zien we het steeds vaker.
Zeewier bevat meer dan 70 mineralen, vitamines en enzymen. Kelp, een soort zeewier, wordt veelvuldig gebruikt voor het maken van zeewiermeststof. In deze organische stof worden verschillende sporenelementen gevonden; magnesium, kalium, zink, ijzer en stikstof. Al deze stoffen ondersteunen de gewassen en zijn een waardevolle toevoeging aan de bodem.
Zeewier wordt inmiddels ook al gebruikt als voedingsmiddel. Het bevat namelijk mineralen, sporenelementen, aminozuren, vitamines, veel vezels en weinig calorieën. Het is dus zowel een biologische als gezonde oplossing voor zowel mens als tuin.
Bodemverbetering door zeewier
Zeewier staat er om bekend de bodemstructuur te verbeteren, de porositeit van de grond de verhogen en helpt bij het vasthouden van vocht in de bodem. De voedingsstoffen in het zeewier stimuleren de nuttige bodembacteriën. Hierdoor krijg je een rijke bodem. Door de micro- en macronutriënten, humuszuren en fytohormonen in het zeewier wordt de vruchtbaarheid van de bodem verbeterd.
Daarnaast verhoogt zeewier ook de tolerantie van niet-levende factoren op de moestuin. Hierbij kun je denken aan omgevingsinvloeden zoals zonlicht, wind en temperatuur. Deze invloeden kunnen normaalgesproken zorgen voor een remming van de groei van de gewassen doordat het vochtgehalte te laag is, het zoutgehalte te hoog is en de invloed van vorst.
Wil je het zeewier voornamelijk al bodemverbeteraar gebruiken, kies dan bij voorkeur voor de bruine plantjes. Dit soort bevat namelijk oplosbare alginaten en alginezuur. De alginaten reageren met metalen in de bodem en vormen lange, verknoopte polymeren in de bodem. Deze polymeren verbeteren de verkruimeling in de bodem en zwellen op als ze nat worden. Zo verbetert niet alleen de bodemkwaliteit, maar ook de beluchting en textuur. De afbraak van deze stoffen brengt daarnaast organisch materiaal vrij, waardoor de grond vruchtbaarder wordt.
Gewasverbetering door zeewier
Nog een voordeel van zeewier is dat het helpt de gewasgroei te verbeteren. Hier zorgen de polysachariden, eiwitten en vetzuren in zeewier voor. Indirect zorgt zeewier ook voor een betere weerstand voor ziekten en plagen in de tuin. Zeewier zorgt namelijk voor fysiologische veranderingen in de gewassen: een betere energieopslag, een sterker wortelgestel en een gezonde stofwisseling.
Wanneer je de wortels van zaailingen of gewassen weekt in zeewierextract dan hebben de planten minder last van transplantatieschok. Je zult merken dat behandelde gewassen grotere bladeren produceren, wat bevorderlijk is voor de fotosynthese van de plant. Ook zal het gewas een sterker wortelgestel groeien en smaakvollere vruchten voortbrengen. Gebruik zeewierextract daarom ook eens als stekmiddel. Plaats de stekken in een mengsel van zeewierextract en water totdat de wortels zich ontwikkelen. Tot slot zorgt zeewier voor een betere knopvorming van de planten.
Plagen bestrijden met zeewier
Onderzoek heeft aangetoond dat zeewier een breed scala aan moleculen bevat. Deze moleculen kunnen reageren op ziekten en plagen. Onder andere nematoden en insecten worden afgeweerd door deze plantjes. Je kunt het niet alleen gebruiken als bestrijdingsmiddel, maar ook om plagen te voorkomen. Zeewier belemmert namelijk ook de groei en ontwikkeling van schadelijke insecten.
Maak je eigen zeewiermest
Zeewier komen we steeds meer tegen langs de Nederlandse kust. Verzamel de verse planten voor een optimaal resultaat. Gebruik een netten zak of jutezak om het zeewier in te vervoeren.
Zeewier kun je in verschillende kleuren treffen: groen, bruin en zelfs rood. De kleur van de plantjes wordt gevormd door de diepte waarop het zeewier heeft gelegen en hoeveel licht de plantjes dus hebben gekregen. In de productie van mest worden de bruine plantjes het vaakst gebruikt.
Let wel altijd op of de kustlijn geen beschermd gebied is. Niet overal mag je zomaar zeewier meenemen van het strand!
Het verzamelde zeewier laat je bij voorkeur eerst een uurtje weken in een bak water. Zo spoel je de planten schoon voor gebruik. Doe het zeewier vervolgens in een emmer of vat met water. Sluit de emmer af met een deksel en laat het mengsel minimaal twee weken trekken. Wil je zeewierextract maken buiten het seizoen en zijn de temperaturen lager? Laat het mengsel dan minimaal twee maanden staan. Haal vervolgens het mengsel door een fijne zeef. De restanten gooi je niet weg, deze zijn ook prima te gebruiken. Vermeng het in de composthoop of als bodemverbeteraar direct in de tuin.
Zeewierextract gebruiken
De zeewiermestthee kun je op verschillende manieren gebruiken. Voeg het bijvoorbeeld rondom de stam van de gewassen aan als voedingsstof of gebruik deze mestthee als bladspray. Gebleken is dat de tweede methode; het sproeien van de bladeren met het zeewierextract, het meest effectief is. Doe hiervoor het mengsel in een plantenspuit en besproei de bladeren. Let wel op dat je dit niet op een hete dag doet om verbranding te voorkomen. Bij voorkeur sproei je de gewassen ’s morgens vroeg. Dan hebben de gewassen ruim de tijd om de meststof op te nemen voordat de zon de bladeren kan verbranden. Nog een voordeel van ’s morgens sproeien is dat de kans op schimmelvorming laag is, wat bijvoorbeeld in de avond wel kan gebeuren omdat de gewassen ’s nachts vochtig kunnen blijven. Gebruik je eigen gemaakte extract altijd verdund. Hou hiervoor een verdeling aan van 1 deel zeewierextract op 10 delen water.
Wil je het zeewierextract bewaren? Plaats het dan in een afgesloten ton op kamertemperatuur. Zonder direct zonlicht kan het extract tot een jaar bewaard blijven.
Tip! Breng zeewiermeststof 10 dagen voor het oogsten aan; dit verlengt de houdbaarheid van de vruchten
Zeewierextract kopen
Zeewierextract kun je ook bij het tuincentrum krijgen. Deze vloeistof is ook biologisch verkregen. Bij de productie wordt geen gebruik gemaakt van zuren, bijtende middelen of oplosmiddelen. Deze extracten worden blootgesteld aan enzymextractie, ultrageluid en/of chemische extracties om fijnstof te verwijderen. Hierdoor zijn deze extracten dus meer puur dan je eigen gemaakte zeewierextract. Gebruik dit extract wel altijd verdund in de moestuin. Raadpleeg hiervoor de instructies op het etiket. Als vuistregel kun je aanhouden 1 eetlepel extract per liter water.
Op dit moment wordt nog volop onderzoek gedaan naar de invloed van zeewier op gewassen. Van een paar onderzoeken zijn de resultaten al bekend. Zo blijkt de komkommerplant een 40% grotere oogst te geven, druiven zoetere vruchten te geven en de opbrengst aanzienlijk vergroot van aardappelen, suikermaïs, paprika, appel, tomaat, aardbeien en okra.
Nee. Van visemulsie is bekend dat met name de smaak van tomaten aangetast worden, maar zeewierextract heeft geen invloed op de smaak van de vruchten.
In de moestuin kun je gedroogd zeewier zowel bewerkt als direct gebruiken. Je kunt zeewiermest op veel verschillende manieren gebruiken in de moestuin. Gebruik het bijvoorbeeld ook (gedroogd) op de composthoop. De voedingsstoffen in het zeewier geeft een boost aan de compost. Of gebruik gedroogd zeewier als mulchmateriaal rondom de gewassen.
