In de tuinkas kun je de meest ideale omstandigheden creëren voor het kweken van je eigen gewassen. Dit helpt bij een betere ontwikkeling van de plant, biedt mogelijkheden voor tropische gewassen en kan de oogst verhogen. Maar, deze ideale omstandigheden voor de plant betekenen ook uitdagingen met plagen en ziekten waar je op het land veel minder mee te maken krijgt.
Door de warme en vochtige omstandigheden in de tuinkas liggen ziekten en plagen op de loer. Neem vooraf maatregelen om plagen en ziekten te voorkomen. Heb je toch ongedierte in de kas? Gebruik dan de juiste stappen om deze te bestrijden, zonder schade aan te richten aan de rest van de gewassen of zelf blootgesteld te worden aan chemische bestrijdingsmiddelen.
Omdat de omstandigheden in de kas optimaal zijn voor snelle groei van populaties is snelheid van belang. Controleer dagelijks op afwijkingen in de kas en grijp zo snel mogelijk in zodra er sprake is van een plaag of ziekte in de kas. We zetten de belangrijkste aandachtspunten op een rij.
Plagen en ziekten in de kas
Heb je een tuinkas, dan liggen ziekten en plagen al snel op de loer. Ook niet zo verrassend: de vochtige en warme omstandigheden zijn ideaal voor ongewenste insecten en bieden voor hen de ultieme broeikas om zich te vermenigvuldigen. Op het open land zijn er natuurlijke vijanden die grotendeels ongedierte weten te bestrijden. In een tuinkas worden deze vaak buiten gehouden wat de kans op een uitbraak van een plaag alleen maar vergroot.
In de kas kom je sneller ongedierte tegen zoals slakken, witte vlieg, rupsen, mijten en luizen. Deze diertjes zien er wellicht onschuldig uit, maar kunnen ernstige schade veroorzaken aan de planten. Controleer daarom met grote regelmaat op de aanwezigheid van ongedierte in de tuinkas.
Plagen en ziekten voorkomen
Gelukkig zijn er een aantal dingen die je kunt doen om de kans op ziekten en plagen zo klein mogelijk te houden.
- Kies voor sterke planten in de tuinkas: soorten en rassen die beter bestand zijn tegen ziekten en plagen. Kies bijvoorbeeld voor F1 zaden, deze zijn vaak ziekteresistent waardoor ze beter weerbaar zijn tegen ziekten en plagen
- Bij sommige gewassen is gewasrotatie noodzakelijk, ook in de open grond. Wil je preventief de kans op ziekten en plagen in de tuinkas al verminderen, kies dan voor vruchtwisseling. Plaats niet jaarlijks dezelfde gewassen op dezelfde plaats. Heb je niet genoeg ruimte om te blijven wisselen? Overweeg dan het telen in bakken of kweekzakken
- Controleer voordat je water geeft of de grond wel droog is. Graaf eenvoudig een inspectiegat in de grond en kijk of het op zo’n 5 centimeter nog koel, donker en vochtig is. Is het dat? Wacht dan nog even met water geven, de grond is nog vochtig genoeg. Te veel vocht in de grond betekent ook meer vocht in de kas, wat bevorderlijk werkt voor ziekten en plagen
- Voorkom het binnen brengen van ongedierte in nieuwe planten. Controleer gewassen die je in de kas plaatst dus vooraf goed op eventuele ongewenste bezoekers
- Ventileer! Een vochtige omgeving stimuleert vliegen en muggen. Zorg daarom voor zo veel mogelijk frisse lucht en zo min mogelijk natte plekken in de tuinkas
- Zorg voor schone materialen in de kas. Gebruik goed verwerkte compost, steriele grond en reinig met regelmaat gereedschap. Hier lees je meer over het reinigen en desinfecteren van snoeischaren en (zaai)potjes
- Onkruid rondom de tuinkas kan helpen bij het verbergen van ongedierte en plagen. Hou de ruimte rondom de kas dan ook schoon en vrij van onkruid
- Zorg voor een goede afwatering in de tuinkas. Hiermee voorkom je plassen water in de tuinkas. In stilstaand water ontwikkelen zich algen en mossen, wat een bron van problemen kan worden met vliegen en muggen
- Vorst kan insecten kapotvriezen. Gebruik je in de winter de tuinkas niet? Geef dan zeker de ruimte aan de vorst. Zo elimineer je ook zo veel mogelijk larven op plaatsen waar je niet aan denkt of niet bij kunt komen
- Goed onderhoud van de kas helpt bij het bestrijden van ziekten en plagen. Hou ramen, deuren en eventuele ventilatieroosters of -gaten schoon
- Tot slot een open deur: gooi afval en oude materialen zoals hout en oude planten direct weg. Laat het niet in de tuinkas liggen, dit trekt plagen juist aan
Bestrijding in de tuinkas
Het kan natuurlijk voorkomen dat je ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch een ziekte of plaag in de tuinkas aantreft. Plaats daarom een vliegenvanger plakstrip in de tuinkas, dan kun je snel zien of er ongewenste diertjes aanwezig zijn in de kas. De beste plaats om deze strips te hangen is vlak boven de top van de plant. Gebruik een touwtje om de strips mee te bevestigen.
Heb je meeldauw, luizen, spint, rouwvarenmuggen, mijten, tripsen, bladluizen, slakken, wortelrot, rupsen of witte vlieg in de tuinkas? Gebruik dan Neemolie als pesticide. Dit is een biologisch middel wat langere tijd werkzaam blijft. Alles over het veilig gebruik van Neemolie lees je hier.
Met name zaailingen vallen vaak ten prooi aan slakkenvraat. Verwijder rupsen en slakken handmatig. Plaats een barriere van diatomeeënaarde rondom de planten die gevoelig zijn voor aantasting door slakken en andere kruipende insecten.
Helemaal biologisch aan de slag? Gebruik dan natuurlijke vijanden in de tuinkas. Om witte vlieg te bestrijden kun je bijvoorbeeld sluipwespen inzetten. Of bestrijd bladluis met lieveheersbeestjes. Lees je vooraf wel goed in zodat je weet welke eventuele risico’s deze natuurlijke vijanden met zich mee kunnen brengen én of ze goed bruikbaar zijn in de tuinkas.
Heb je een plaag in de tuinkas die alleen nog op de onderste of oude bladeren aanwezig is? Kies er dan voor om de bladeren te verwijderen voordat je pesticiden gebruikt.
Pesticiden gebruiken in de tuinkas
Soms ontkom je er niet aan om bestrijdingsmiddelen in te zetten in de kas. Ga dan op zoek naar een middel specifiek voor gebruik in de tuinkas. Deze zijn vaak biologisch, en minder schadelijk bij blootstelling.
Wees altijd voorzichtig met het gebruik van pesticiden in de tuinkas. In een afgesloten ruimte is het risico op blootstelling met het gebruikte middel vele malen groter dan bij gebruik in de open lucht. Draag altijd beschermende kleding en volg de veiligheidsinstructies op de verpakking. Ventileer voor, tijdens en na de behandeling de kas en zorg voor voldoende frisse lucht tijdens het gebruik.
Door de vochtige en warme omstandigheden in de kas loop je meer risico op ziekten en plagen dan in de open lucht. Veelvoorkomende plagen en ziekten zijn meeldauw, bladluis, muggen en vliegen, (naakt)slakken, (spint)mijten, trips, wantsen en wolluis.
Om ziekten en plagen te bestrijden heb je verschillende opties. Gebruik fungiciden voor het bestrijden van ziekten door schimmels. Insecticiden gebruik je bij de bestrijding van insecten en rodenticiden wordt gebruikt om knaagdieren te bestrijden.
Moestuinieren in een tuinkas brengt veel voordelen met zich mee, maar geeft ook een paar uitdagingen. De kans op plagen en ziekten is groter, maar met de juiste voorbereiding kun je een hoop problemen voorkomen. Helemaal voorbereid van start? Lees dan hier hoe je het beste resultaat haalt met de tuinkas!
