Bij bijna iedere moestuinierder groeit jaarlijks de stapel: zaaipotjes. Trays, kleine potjes, grote(re) potten… Allemaal makkelijk om te hebben en zonde om weg te gooien. De verleiding is groot om voor de start van het nieuwe seizoen de potten zo uit de voorraad te pakken en te gebruiken voor het zaaien van nieuwe gewassen. Maar wist je dat hier een aantal risico’s aan kleven?
Achtergebleven restjes grond en minerale zouten kunnen schadelijk zijn voor zaailingen en planten. Daarom is het raadzaam om voor ieder gebruik de potjes te reinigen en desinfecteren. Zo help je de gewassen met een sterke start van het groeiseizoen.
Het reinigen en desinfecteren van potjes neemt niet veel tijd in beslag, maar is van cruciaal belang voor je planten. En als je toch van start gaat; neem direct de overige gereedschappen onder handen, zoals de snoeischaar, spade en hark.
Waarom moet je zaaipotjes desinfecteren?
Virussen en ziekteverwekkers liggen altijd op de loer. In potten kunnen ziekteverwekkers, zoutafzettingen en insecteneieren achterblijven. Zowel in plastic als keramieken potten kunnen deze ziekteverwekkers overleven. Vooral wanneer je ‘oud’ materiaal gebruikt, bijvoorbeeld zaaipotjes waar nog restanten pot- of zaaigrond in zit. Ook al is het nog zo weinig of kun je het zelfs niet zien; het risico loop je altijd als je de potjes niet van tevoren reinigt en desinfecteert. Het zou toch zonde zijn als je veel tijd en moeite geïnvesteerd hebt in het voorzaaien van je groente om er na verloop van tijd achter te komen dat de zaailingen geïnfecteerd zijn geraakt en je de opbrengst als verloren kunt beschouwen.
Ook minerale zouten kunnen schadelijk zijn voor je zaailingen en planten. Deze zouten kunnen ziekteverwekkers bevatten en problemen opleveren voor je gewassen. Van verzwakte plantjes tot zelfs het afsterven van zaailingen. De minerale zouten kunnen bijvoorbeeld de steel uitdrogen, waardoor de plant het niet overleeft. Daarom is het belangrijk om de potjes te reinigen en desinfecteren voordat je ze opnieuw gebruikt.
De makkelijkste oplossing? Weggooien en nieuw kopen. Niet echt budgetvriendelijk of duurzaam. Daarom desinfecteren we de potten om zo ieder jaar opnieuw te kunnen voorzaaien. Ga je de zaaitrays en potten desinfecteren? Neem dan ook direct het gereedschap zoals de snoeischaar mee.
Zaaipotjes reinigen
De belangrijkste eerste stap op te nemen is het reinigen van de potjes. Doe je dit niet, dan kunnen restanten grond de werking van de bleekoplossing verminderen. Een cruciale stap in het proces dus!
Verwijder al het vuil en de restjes grond van de potjes, zowel de binnen- als buitenkant. Dit doe je door het maken van een warm sopje met afwasmiddel. Gebruik een zachte borstel om de potjes af te schrobben. Zijn de potten erg aangetast? Gebruik dan een schuurspons of staalborstel om al het vuil te verwijderen. Spoel vervolgens de potjes af en zorg dat er geen zeepresten achterblijven. Laat de potjes drogen voordat je doorgaat met desinfecteren.
Zaaipotjes desinfecteren
Voor het desinfecteren gebruik je bleekmiddel. Gebruik echte bleek voor een goede werking van het middel. Na opening vermindert de kracht van bleek met zo’n 20% iedere zes maanden. Gebruik daarom bij voorkeur een nieuwe fles bleek, voor een zo krachtig mogelijke werking.
Maak een oplossing waarin je de potjes kunt desinfecteren. Gebruik een bak die groot genoeg is om de potjes in onder te dompelen en waar ze in kunnen weken. Gebruik 1 deel bleek op 9 delen warm water. Zorg er voor dat het water warm is en niet heet; zo voorkom je dat je het middel inademt.
Wil je geen bleek gebruiken? Dan kun je als alternatief gebruik maken van azijn. Spuit de potjes in met (DIK) onverdunde azijn. Laat dit 15 minuten intrekken en spoel de potjes daarna goed af.
Dompel de potjes onder in de bleekoplossing en laat ze minimaal 30 minuten weken. Daarna neem je de potjes uit de bak en spoel je ze zorgvuldig om. Zorg er voor dat er geen resten bleekmiddel meer op de potjes aanwezig zijn. Vervolgens laat je de potjes aan de lucht drogen. Zorg er voor dat de potjes niet afgesloten worden tijdens het drogen. Blijft er namelijk vocht achter, dan kun je schimmelvorming in de potten krijgen. Een goede luchtcirculatie is dus belangrijk bij het drogen.
Voor je veiligheid gebruik je latex handschoenen en oude kleding. Bleek kan vlekken achterlaten op kleding en een bijtend effect hebben op de huid.
Moestuinzakken reinigen
Ook moestuinzakken hebben een reinigingsbeurt nodig na gebruik. Door het tere materiaal wil je deze voorzichtig behandelen. Gelukkig kun je de zakken relatief eenvoudig schoonmaken.
Gooi de zakken leeg en zorg er voor dat er zoveel mogelijk resten grond verwijderd zijn. Zijn de zakken schoon en droog, dan kun je ze direct vouwen en opbergen. Zijn ze bevlekt? Stop de moestuinzakken dan in de wasmachine (op laag programma) of week de zak in een sopje. Een emmer met warm water en (af)wasmiddel is voldoende. Heb je een Oxi-reinigingsmiddel in huis? Dit is uitermate geschikt om de moestuinzakken in te wassen. Laat de moestuinzakken ongeveer een half uurtje weken en haal ze dan uit het water. Spoel grondig na, laat drogen aan de lucht en dan zijn ze klaar voor de opslag. Laat de zakken altijd in vorm drogen en doe deze zeker niet in de droogmachine!
Het beste moment om de potjes te reinigen is voor de start van het nieuwe seizoen: in de lente dus. Vlak voor het zaaien van de nieuwe gewassen, het liefst een week van tevoren, kun je het beste de potjes reinigen en desinfecteren. In de herfst, na het seizoen, is ook een optie, maar let er dan wel op dat de potjes ook schoon opgeslagen worden.
Mocht je een ziekte in de planten gehad hebben, dan kun je de potten op een later moment opnieuw gebruiken. Hoeft het niet, speel dan op veilig en vervang de potten. Kun je de potten niet vervangen start dan het proces met het volgieten van de potten met kokend water. Herhaal dit een paar keer en reinig en desinfecteer vervolgens de potten zoals hierboven uitgelegd.
Het is misschien niet het leukste klusje om te doen, maar het kan het verschil maken tussen succes en falen. Neem daarom voordat je gaat zaaien of verpotten een paar minuten de tijd om de potten te reinigen en desinfecteren. Geef je zaden een goede start en verhoog je kans op een succesvolle oogst uit eigen tuin!
