Weet je op welk van de gewesten je moestuin ligt? Lijkt niet zo belangrijk, maar is het wel! Een tuin op het noorden krijgt bijvoorbeeld maar 3 à 4 uur direct zonlicht, terwijl een tuin op het oosten al snel het dubbele haalt. Wil je bijvoorbeeld warmteminnende planten kweken dan is het wel slim om te weten of deze direct in de tuin kunnen of dat je extra hulpmiddelen in moet zetten om je kans van slagen te verhogen.
Om succesvol je gewassen te kunnen telen is het noodzakelijk om te weten wat de omstandigheden zijn in je tuin. De bodemkwaliteit is natuurlijk belangrijk, maar ook het aantal uren zonlicht waaraan je de gewassen blootstelt.
Op alle gewesten kun je succesvol gewassen telen. Maar, het maakt wel verschil hoe je deze behandelt. Per gewest zetten we de verschillen en aandachtspunten voor je op een rij. Om het nog makkelijker te maken vertellen we je ook welke gewassen het beste presteren op iedere tuin.
Klik direct naar wat je zoekt
Waarom moet je rekening houden met de gewesten?
Er zijn veel factoren en omstandigheden die van invloed zijn op de moestuin. De gewesten is hier één van. Niet alle gewassen vragen evenveel uren zonlicht en zullen dus in de ene tuin beter groeien dan de andere.
De stand van de zon verschilt per seizoen. Wanneer je dus in de winter wilt vaststellen waar en hoe laat de zon op de tuin staat, kom je in de zomer bedrogen uit. In de zomerse perioden staat de zon veel hoger aan de hemel, terwijl deze in de winter juist lager blijft. Dit zorgt er voor dat je langere tijd schaduw kunt hebben en dus minder uren zonlicht in de winter terwijl dit in de zomer een stuk meer is. Voorkom dus de valkuil om in andere seizoenen de uren zonlicht vast te stellen om niet bedrogen uit te komen in het hoogseizoen.
Hou daarnaast ook rekening met bouwsels: ligt de moestuin naast een hoog gebouw of is het omheind met hoge bomen? Dan kun je een stuk meer schaduw in de tuin hebben en ligt het aantal uren zonlicht lager dan gemiddeld. Los van de vaste bebouwing kun je hier zelf ook je voordeel uit halen: zet planten die graag schaduw hebben aan de schaduwzijde van bebouwing, of plaats je hoge gewassen zo dat de zon geblokkeerd wordt om zelf schaduw te creëren in de moestuin.
Moestuin op het noorden
De moestuin op het noorden is de grootste uitdaging. Hier heb je namelijk het minst direct zonlicht. Maar, dat maakt het moestuinieren op het noorden gelukkig niet onmogelijk.
Hou er bij tuinen op het noorden wel rekening mee dat de gewassen extra blootgesteld worden aan wind en vorst. Extra bescherming is hier dus geen overbodige luxe.
Kijk hier voor een compleet overzicht van gewassen die goed groeien in schaduwrijke plaatsen. Hou er wel rekening mee dat zo goed als alle gewassen minimaal 3 à 4 uur licht nodig hebben om te kunnen groeien.
In de periode mei tot en met oktober heb je wel veel avondzon in deze tuin. Dit is ideaal voor de gewassen omdat de scherpe warmte, wat verbranding van de bladeren veroorzaakt, er dan grotendeels af is.
Doordat de tuin op het noorden minder direct licht krijgt zal het water hier ook minder snel verdampen. Let dus bij de bewatering altijd op dat je niet te veel water geeft.
Voorbeelden van gewassen die goed gedijen in de tuin op het noorden zijn wasabi, sla, rucola, bieten, wortel, boerenkool, bieslook, munt en oregano.
Tip: wil je toch gewassen verbouwen die meer licht nodig hebben? Kies dan voor een tuinkas met groeilampen!
Moestuin op het oosten
Het grote voordeel van moestuinieren op het oogsten is dat je de zon in de ochtenduren op de tuin hebt. Ideaal voor gewassen die niet goed bestand zijn tegen de hete middagzon dus. Ligt je tuin op het oosten, dan kun je rekenen op gemiddeld 6 zonuren in de moestuin.
Gewassen die goed groeien in een tuin op het oosten zijn bieten, bladgroenten, wortelen, broccoli, bloemkool, spinazie, paprika’s, pepers, tomaten, munt, bieslook en peterselie.
Tip: wil je de uren zonlicht in de tuin verlengen? Hang dan een spiegel op om het zonlicht te weerkaatsen in de tuin!
Moestuin op het zuiden
Veruit het meeste zonlicht vang je in de moestuin op het zuiden. Enerzijds ideaal voor het telen van gewassen, anderzijds ook een uitdaging om uitdroging en verbranding tegen te gaan. Wil je toch gewassen telen die gevoelig zijn voor verbranding? Kijk dan naar de mogelijkheden om een schaduwdoek te plaatsen. Of kies er voor om deze gewassen dicht bij hogere gewassen te plaatsen zodat ze in hun schaduw staan.
Je kunt in deze tuin goed gebruik maken van hoogte en laagte. Warmteminnende planten (zoals komkommer en tomaat) zijn grotere gewassen. Kies voor een passende ondersteuning voor deze gewassen, waarnaast je gevoelige gewassen (zoals spinazie) kunt plaatsen. Zo maak je handig gebruik van de schaduw van de klimplanten voor je kleinere gewassen. Let vooral op bij het kweken in moestuinzakken in de tuin op het zuiden: deze komen erg snel droog te staan. Een irrigatiesysteem is hier dus geen overbodige luxe.
Warmtetolerante gewassen die goed in de moestuin op het zuiden groeien zijn watermeloen, pompoen, tomaten, aubergine en peper.
Moestuin op het westen
Ligt je moestuin op het westen, dan heb je in de middag- en avonduren de zon in de tuin. De middag is het heetste moment van de dag. Pas dus goed op met gewassen in de moestuin op het westen. Let er extra goed op dat deze gewassen géén water krijgen op de bladeren, maar bewater direct op de grond rondom de stam. Bewateren in deze tuin doe je bij voorkeur in de ochtenduren. Zo hebben de gewassen ruim de tijd om het water op te nemen voordat de zon op de tuin staat. Voor extra tips over water geven bij hoge temperaturen kijk je hier.
Om de gewassen te beschermen kun je er voor kiezen om schaduwdoek te plaatsen om verbranding te voorkomen. Hier kun je, net als bij de moestuin op het zuiden, goed gebruik maken van hoge gewassen om de lagere gewassen meer schaduw te geven.
Gewassen die goed groeien in de moestuin op het westen zijn paprika, tomaat en pompoen.
Bij een tuin op het westen wil je extra oppassen met het uitplanten. De grond blijft namelijk het langst koud (vooral na vorst) omdat de zon pas in de middag op deze tuin staat. Plant dus ruim na de laatste verwachte vorstdatum de zaailingen uit.
Heb je de keuze, kies dan voor een moestuin op het westen of zuiden. Hier haal je circa 5 uur zonlicht per dag en zijn je gewassen beschermd tegen de vaak koude noordenwind.
Met name de middagzon is vaak fel en (te) heet voor gewassen. Extra bescherming is op die momenten geen overbodige luxe. Maak gebruik van bestaande bebouwing voor schaduw, of plaats zelf hoge gewassen of een kas om schaduw te creëren. Geen ruimte voor? Probeer dan de gewassen extra af te dekken met bijvoorbeeld schaduwdoek.
Heb je vastgesteld op welk van de gewesten jouw moestuin ligt? Dan kun je eenvoudig je eigen moestuinplan samenstellen. Zet warmteminnende planten zoveel mogelijk in de zon, en maak handig gebruik van hogere gewassen om zelf schaduw te creëren in de moestuin voor tere gewassen. Met deze inzichten ben je weer een stapje dichterbij het zelf succesvol moestuinieren!
