Goed voor het immuunsysteem en makkelijk in eigen tuin te groeien en hergroeien: knoflook! Het enige wat je nodig hebt is een kleine ruimte of pot en een teentje knoflook. Na de oogst laten drogen en koel bewaren, dan geniet je het jaar lang van je eigen gekweekte knoflook!
Knoflook (Allium sativum) kweken in eigen tuin is een fluitje van een cent. Je kunt knoflook telen uit zaad, maar hou hierbij wel rekening met een teeltduur van twee jaar. Om binnen een jaar van je eigen geteelde knoflook te kunnen genieten plant je eenvoudig teentjes knoflook die uitgroeien tot mooie gezonde knoflookbollen.
Knoflook teel je eenvoudig uit teentjes. Dit kunnen teentjes zijn van eerder geoogste knoflookplanten, aangekochte teentjes van de kweker of het tuincentrum of zelfs uit de supermarkt. Geen reden dus om het niet eens zelf te proberen!
Klik direct naar wat je zoekt
De voordelen van knoflook in de tuin
Natuurlijk is knoflook een veelgebruikte smaakmaker in veel verschillende gerechten. Een mooi bijkomend voordeel is dat deze plant ook bijdraagt aan het voorkomen van verschillende plagen in de tuin. Muggen, mieren, slakken en bladluizen houden zich liever verre van de knoflookplant.
Welk soort knoflook kies je?
Binnen de knoflooksoort heb je twee verschillende soorten: de zachtnek en de hardnek.
De zachtnek kom je het meest tegen. Je herkent de zachtnek aan de flexibele stengel die de knoflook een zachte nek geeft. Onder dit soort vallen bijvoorbeeld het ras Silver Skin / White Barletta en Thai.
De hardnek heeft een veel hardere steel die doorloopt tot in de plant. Populaire variëteiten van deze soort zijn Amish en Bavarian Purple. Dit soort is makkelijker te telen in Nederland, maar schiet wel makkelijker door dan de softneck. In dat geval zie je rond juni of juli een verdikte stengel opkomen met een witte top aan de stengel waar uiteindelijk de bloem tevoorschijn komt. Verwijder de bloem zodra je ziet dat de plant begint door te schieten. Zo voorkom je dat de energie en voedingsstoffen van de plant naar de bloem gaat in plaats van naar de bollen. Je kunt de stengel makkelijk uit de plant trekken. Deze stengel kun je eten of anders op de composthoop gooien.
Wanneer start je met kweken?
Bij knoflook kun je kiezen tussen lente- en herfstteelt. In het Nederlandse klimaat wordt meestal gekozen voor de najaarsteelt. Kies je er voor om te planten in het voorjaar dan is de opbrengst een stuk kleiner, maar heeft de knoflook wel een sterkere smaak. Let bij de aankoop van de knoflooktenen goed op de aanbevolen plantperiode. Sommige rassen zijn minder geschikt voor bijvoorbeeld de najaarsteelt of worden voornamelijk gebruikt voor de korte teelt.
In Nederland wordt veelal gebruik gemaakt van de 10-10-10 regel voor het telen van knoflook. Plant de knoflook op 10-10 (10 oktober), op 10 centimeter van elkaar.
In de regel plant je knoflookbollen 6 tot 8 weken voor de eerste nachtvorst (bij teelt in het najaar) of 4 tot 5 weken voor de laatste vorstdatum (bij teelt in het voorjaar). Bij het planten in de herst is het belangrijk om de bollen en planten te beschermen tegen hevige weersinvloeden. Plaats daarom een laag mulch van zo’n 10 tot 15 centimeter dik om de plant, maar laat hierbij een ruimte van circa 5 centimeter rondom de plant vrij. Zodra de laatste kans op vorst voorbij is verwijder je de mulch rondom de planten.
Kies de beste plaats en grond
Knoflookbollen vereisen een losse, luchtige en goed drainerende grond. Daarom is dit een uitermate geschikt soort om in verhoogde bedden, bakken of potten te telen. Hierin maak je de grond makkelijker los voor een goede groei van de knoflookbollen. De knoflookplant gedijt het best in een grond met een pH-waarde tussen 6,0 en 7,0.
De knoflookplant neemt relatief weinig ruimte in beslag. Je kunt er dus veel planten in een kleinere pot of bak. Plant de bollen 3 à 4 centimeter diep, en plant op 10 centimeter afstand in de rij, met 25 centimeter afstand tussen de rijen.
Voor een gezonde groei heeft de knoflook veel direct zonlicht nodig. Plaats de gewassen daarom bij voorkeur in de volle zon. Meng, voordat je de knoflookbollen plant, een laag compost door de grond. Hierna kun je de bollen direct in de aarde planten.
Plaats de brede kant van de bol op de grond zodat de puntige zijde omhoog steekt. Bij voorjaarsteelt mag het puntje boven de grond uitsteken, bij de najaarsteelt wil je de bol helemaal bedekken.
Aandachtspunten tijdens de teelt
De knoflookplant is een redelijk onderhoudsarme plant om te telen. Toch zijn er een paar punten om in de gaten te houden bij het kweken van knoflook.
- Onkruid rondom de planten zijn nooit een goed idee, ook bij knoflookplanten niet. Water en voedingsstoffen worden uit de bodem onttrokken door het onkruid in plaats van gebruikt door de plant voor een gezonde groei. Pas wel op met het wieden van onkruid rondom knoflook. De bollen wil je zo min mogelijk verstoren tijdens de groei, dus wrik het onkruid rustig los zonder de bodem teveel te verstoren.
- De knoflookplant groeit goed in een bodem met voldoende stikstof. Zorg er dus voor dat dit gehalte op peil blijft in de grond. Een manier om dit te doen is het regelmatig bemesten van de grond. Aanbevolen wordt dit eenmaal per 2 maanden bij te werken. Een signaal van stikstofterkort in de bodem is geel kleurende stengels aan de knoflookplant. Zie je dit gebeuren dan wil je liever direct extra mest toevoegen aan de grond.
- Knoflookbollen hebben veel water nodig om te kunnen groeien. In de opstartfase is het voldoende om eenmaal per week diep water te geven. Rond mei of juni zie je de knoflookplant flink opkomen. Dit is het moment om de watergift te verhogen. Geef vanaf dit moment de knoflook driemaal per week water.
De knoflookplant heeft weinig last van ziekten of plagen. Er is één bedreiging om rekening mee te houden bij het telen van knoflook: witrot. Deze schimmel kan de bollen (vooral bij natte en koude weersomstandigheden) aantasten. Om witrot te voorkomen plaats je de knoflook jaarlijks op een andere plaats in de tuin.
Oogsten
Het oogsten van de knoflookplant doe je in de maand augustus. Heb je gekozen voor de najaarsteelt dan kun je al vanaf eind juni starten met oogsten.
Zodra je ziet dat de top van de plant begint om te vallen en kleur begint te verliezen dan is het moment daar: de knoflook kan geoogst worden! Wacht na dit moment niet te lang; je wilt niet dat de toppen helemaal omvallen en al drogen voor de oogst.
Gebruik een tuinvork om de bollen te lichten uit de grond. Wees hierbij voorzichtig zodat de bollen niet beschadigd raken. Verwijder voorzichtig de aarde op de bol (bijvoorbeeld met een zachte doek of tandenborstel) en hang de bollen met loof ondersteboven te drogen. Zorg hierbij voor genoeg luchtcirculatie rondom de bollen. Zodra de bollen gedroogd zijn en aanvoelen als vloeipapier zijn ze klaar om te bewaren. Dit duurt meestal ongeveer een maand.
Verwijder nu alle bladeren en knip de overgebleven wortels van de bollen af. Bewaar je de bollen per stuk snij dan de bovenkant van de knoflook af en bewaar de bol in een houten krat met een laagje stro.
Bij een grote opbrengst kun je de knoflook vlechten. Je kunt ze dan liggend of hangend bewaren.
Wil je het hele jaar knoflook kunnen gebruiken? Bewaar de bollen dan in een donkere, koele ruimte bij een temperatuur van 4° Celsius.
De knoflookplant wordt niet al te groot, daarom kun je ze ook redelijk dicht op elkaar planten. De plant kan een hoogte bereiken van zo’n 60 centimeter. Dit zegt overigens niets over de kwaliteit van de knoflookbol. Er bestaan grote bollen met ‘slechts’ 4 teentjes en normaal formaat bollen met wel 12 teentjes. Lees goed de specificaties van het ras voor het aanschaffen van de teentjes om te weten wat de eigenschappen van dat ras zijn.
Knoflook kan, mits goed bewaard, lange tijd gegeten worden. Er zijn een paar tekenen van rotting om op te letten. De knoflook is (afhankelijk van het ras) helder van kleur, de teentjes bevatten geen bruine of groene vlekken en zijn niet hard. Wel een van deze tekenen op de knoflook? Dan kun je ze beter niet meer eten. Een knoflookbol blijft gemiddeld zes maanden goed, losse teentjes tot drie weken.
Er zijn een aantal planten die liever niet naast de knoflookplant staan. Probeer te voorkomen dat je erwten, bonen, salie of peterselie naast de knoflookplant teelt.
Goede buren van de knoflookplant zijn appel, perzik, kamille, aardappel, boerenkool, dille en duizendblad.
Het mooie van knoflook is dat je uit de bol makkelijk weer teentjes kunt planten voor een nieuwe teelt. Je hoeft geen moestuin expert te zijn om zelf succesvol knoflook uit eigen tuin te kweken. Weinig moeite, fijne opbrengst: de moeite waard dus om dit jaar mee aan de slag te gaan!
