Tijdens de zomer kunnen de temperaturen snel oplopen. Van het ene op het andere moment kan een hittegolf over het land trekken met alle gevolgen van dien. Planten kunnen in extreme hitte last krijgen van droogtestress. Gelukkig zijn er een aantal tips om de planten de hitte goed te laten doorstaan.
Verwelkte, slap hangende planten in de zomer na flink hoge temperaturen? Grote kans dat de planten last hebben van droogtestress. De remedie? Water, voeding en een goede snoeibeurt. Geef je planten een kans om te herstellen door deze tips te volgen.
Het beste wat je kunt doen is natuurlijk stress door droogte voorkomen. Maar je kunt het niet altijd voor zijn. Lees daarom mee hoe je droogtestress kunt herkennen en wat je kunt doen om je planten er weer bovenop te helpen.
Wat is droogtestress?
Droogtestress wordt veroorzaakt door een te lange periode van droogte voor de plant. Hierdoor kunnen de wortels niet genoeg water en voeding opnemen en zal de plant op termijn afsterven.
De eerste signalen van droogtestress herken je in de oudere bladeren van de plant. Over het algemeen kun je bladeren aantreffen die geel verkleurd zijn, opkrullen of bruin worden. Na enige tijd zullen deze bladeren van de plant af vallen. Handel je niet snel genoeg, dan zullen ook de nieuwere bladeren deze symptomen gaan vertonen. Heb je een boom of struik die mogelijk last heeft van droogtestress? Dan zie je takken en twijgen afsterven van de stam.
Je ziet ze niet, maar met name de wortels kunnen grote hinder hebben van droogtestress. Handel je niet snel genoeg, dan zal de plant op termijn afsterven. Vooral bij jonge planten is droogtestress funest. De wortels van jonge planten zijn nog niet sterk genoeg om te kunnen herstellen van droogtestress. Wees dus met name in het begin van het groeiseizoen bedacht op te lange periodes van droogte!
Let wel op dat de tekenen van droogtestress erg sterk lijken op te natte wortels. Bekijk de signalen dus altijd in combinatie met de weersomstandigheden om te bepalen wat de reden is dat de plant deze symptomen vertoont.
Hoe voorkom je droogtestress?
Het is verleidelijk te denken dat veel water geven dé oplossing is tegen droogtestress. Maar wist je dat te veel water net zo dodelijk kan zijn als te weinig water? Als je wilt weten hoeveel water de planten in de warmere maanden nodig hebben lees dan hier alle informatie over water geven bij hoge temperaturen.
Teel je op bijzonder droge grond, houd dan bij de planning al rekening met welke planten beter bestand zijn tegen drogere perioden. Rabarber en aardpeer zijn voorbeelden van gewassen die minder vocht nodig hebben.
De waterbehoefte kan per plant flink verschillen. Niet alleen het soort of ras kan afwijken van de norm, maar bijvoorbeeld ook de leeftijd van de plant, het type bodem waar je op teelt en de locatie; staat de plant in direct zonlicht of in (gedeeltelijke) schaduw? Jonge planten hebben meer water nodig en goed gedraineerde (zand)grond droogt sneller uit. Dit zijn allemaal factoren om rekening mee te houden bij het bewateren van jouw tuin. De vuistregel voor het water geven is dat er per plant ongeveer 2,50 cm water per week nodig is. Dit is dus wel sterk afhankelijk van eerder genoemde factoren!
De belangrijkste regel om te onthouden is consistentie. Te grote perioden van natte grond of juist uitdroging kunnen funest zijn voor de planten. Met name de grotere waterverbruikers zoals tomaten zijn erg vatbaar voor droogtestress. Het scheuren van de vrucht en bloesemrot kunnen wijzen op te grote inconsistentie in de waterhuishouding. Een manier om dit te voorkomen is een geautomatiseerd watersysteem. Hierbij valt te denken aan sprinklers, druppelirrigatiesystemen of een druppelslang. Let hierbij wel op dat je geen extra water geeft wanneer het geregend heeft om overbewatering te voorkomen.
Wat te doen bij droogtestress?
Heb je toch, door domme pech of onoplettendheid, de planten te lang zonder water laten staan? Dan zijn er een paar methoden die je in kunt zetten om de plant er weer bovenop te helpen. Handel wel altijd zo snel mogelijk, want niet in alle gevallen is schade door droogtestress te herstellen.
Water
Een eerste logische stap is het geven van water na een langere periode van droogte. Maar, als de plant al symptomen van droogtestress vertoont dan is alleen het bewateren met een gieter niet voldoende. De plant zal het water niet goed op kunnen nemen en zal de strijd alsnog verliezen. Geef in plaats daarvan de plant diep water. Voeg aan het water voedingsstoffen toe om de wortels goed te doorvoeden en verzadig de grond rondom de plant. Wacht met opnieuw water geven tot de grond is opgedroogd. Geef je de plant plotseling te veel water dan belast je de plant alleen maar meer. Het risico is in dat geval groot dat je de wortels beschadigt. Hou als stelregel aan niet meer dan 1 à 2 keer per week diep water te geven. Volg je bovenstaande stappen dan geef je de plant de tijd om te rusten, herstellen en volledig te hydrateren.
Snoeien
Vertoont de plant al tekenen van droogtestress en zie je dit terug aan de bladeren? Neem dan de snoeischaar ter hand en snoei de plant flink terug. Zo voorkom je dat de plant de energie in de aangetaste bladeren steekt in plaats van het herstel. Snij niet alleen de aangetaste bladeren weg, maar probeer minimaal een kwart van de plant terug te snoeien. Zo bescherm je niet alleen de energie van de plant, maar reduceer je ook de waterbehoefte van de plant. Let hierbij op dat je niet bij hoge temperaturen snoeit om verdere schade aan de plant te voorkomen.
Een bijkomend risico bij droogtestress zijn ziekten en plagen. De aangetaste plant is een makkelijke prooi. Hoe minder aangetaste delen de plant heeft, hoe kleiner de kans op ziekten en plagen.
Bemesten
Een plant in droogtestress heeft naast water ook voeding nodig. Wees wel voorzichtig met bemesten, want het gevaar op verbranding is groot. Vooral bij fragiele planten. Agressieve middelen wil je op dit moment dus liever links laten liggen.
Kies voor een lichte mestsoort en bemest liever te weinig dan te veel om extra schade te voorkomen. Voeg de mest altijd toe bij het water zodat de wortels niet direct te zwaar belast worden.
Nazorg: voorkom opnieuw teveel droogte
Als je de aangetaste planten behandeld hebt is het van cruciaal belang om te voorkomen dat een plant nogmaals blootgesteld wordt aan droogtestress. Twee manieren om dit risico te verkleinen zijn het verwijderen van ongewenste groeiers in de tuin en het vasthouden van vocht in de bodem.
De makkelijkste manier om dit te doen is het gebruik van mulch in de moestuin. Mulch houdt het vocht vast in de bodem, verbetert het bodemleven en vermindert het onkruid in de tuin. Als je mulch gebruikt na droogtestress dan kun je het best kiezen voor een organisch soort mulch. Denk hierbij aan hooi, stro, bladeren of houtsnippers. Deze materialen voegen ook voedingsstoffen toe aan de bodem. Breng een laag aan van 8 à 10 cm. Hou rondom de stam van de plant een afstand van 5 centimeter om plagen, ziekten en rotting te voorkomen.
Nog een extra aandachtpuntje bij planten die te kampen hebben met droogtestress. Onkruid in de tuin wint het in de meeste gevallen van je zorgvuldig geteelde planten. Probeer dus altijd zo veel mogelijk onkruid te verwijderen uit de tuin. Zo voorkom je dat de watertoegift naar onkruid gaat in plaats van naar de planten.
Gewassen die te maken hebben met droogte ontwikkelen minder goed dan gezonde planten. Er worden minder bloemen aangemaakt en het zaad wordt minder gevuld. Ook de aanmaak van vruchten kan een vertraging oplopen of uitblijven.
Vaak een eerste teken van droogte bij planten: afhangende bladeren. De plant laat de bladeren hangen om het vocht zo veel mogelijk vast te kunnen houden. Het verdampingsoppervlakte wordt zo namelijk verkleind, waardoor de plant tot wel 50% minder vocht verdampt.
Hebben de planten een korte droogteperiode gehad en zijn de wortels niet te veel beschadigd, dan is de kans groot dat de planten herstellen van de droogtestress. Oudere planten herstellen makkelijker dan jonge planten en eenjarigen. Blijf wel consistent in de waterhuishouding om een tweede periode van droogte te voorkomen. Dit zal lastiger zijn voor de plant om te overleven.
