Hoewel rupsen veruit de meeste schade aanrichten bij herfstgewassen, kun je ze het hele seizoen tegenkomen in de moestuin. Kolen, zaailingen en jonge planten kunnen makkelijk verwoest worden bij een rupsenplaag. Bij het vroeg signaleren zijn ze eenvoudig te bestrijden, daarom is het goed om te weten hoe je deze plaag kunt herkennen en wat je kunt doen om ze te bestrijden.
Rupsen zijn een veelvoorkomend en soms lastig probleem in de moestuin. Hoewel rupsen helpen bij het bestuiven van planten, voeden ze zich ook met de bladeren en vruchten van verschillende groenten en fruitsoorten. Hierdoor kunnen ze aanzienlijke schade aanrichten aan je tuin en oogst, waardoor het belangrijk is om effectieve maatregelen te nemen om ze te bestrijden.
Rupsen kunnen voor flinke schade zorgen in je moestuin. Ze eten bladeren en stengels van je planten op, waardoor deze niet goed meer kunnen groeien en uiteindelijk zelfs dood kunnen gaan. Het is dus belangrijk om rupsen tijdig te herkennen en te bestrijden.
Met de juiste kennis en strategieën kun je rupsen in je moestuin effectief beheersen en beschermen tegen schade. Door het identificeren van rupsen, het nemen van preventieve maatregelen en het toepassen van natuurlijke bestrijdingsmethoden, kun je op een milieuvriendelijke manier genieten van gezonde en bloeiende gewassen.
In dit artikel lees je alles over rupsen in de moestuin en hoe je ze het beste kunt aanpakken.
Klik direct naar wat je zoekt
Hoe komen rupsen in de moestuin?
Rupsen zijn de onvolgroeide variant van de vlinder of mot. Op den duur verpoppen zij zich en transformeren zij tot een mot of een prachtige vlinder. Veruit de meeste rupsen die schade aanrichten zijn mottenrupsen.
Om deze rupsen in de moestuin te krijgen moet eerst een mot de tuin gevonden hebben en er eitjes gelegd hebben. Een rups is ongeveer twee tot drie weken bezig met eten voordat ze een cocon spinnen en zich transformeren tot hun uiteindelijke vorm. In deze twee weken kunnen ze flink schade aanrichten. Meestal ontpoppen de rupsen zich in het najaar. Daarom zie je deze plaag ook vaak in het najaar terug in de moestuin. Doe je vervolgens niets, dan is de kans groot dat de motten opnieuw eitjes leggen en de plaag het volgende seizoen weer terugkomt.
Hoe herken je rupsschade in de moestuin?
De schade van rupsen herken je vrij makkelijk op de gewassen. Rupsen voeden zich voornamelijk aan de bladeren van de planten. Hierbij laten ze gaten achter met een rafelige rand.
Treffen ze zaailingen aan, dan kunnen ze in korte tijd de hele plant wegwerken. Controleer dus bij het uitplanten van zaailingen dagelijks goed of er schade zichtbaar is. Zie je deze gaten in de bladeren van volwassen planten, controleer dan zowel de bovenkant als de onderkant van de bladeren op rupsen. Ook tussen omgekrulde bladeren kunnen zij zich schuilhouden.
4 manieren om rupsenplagen te voorkomen
Het liefst wil je natuurlijk rupsen in de moestuin helemaal voorkomen. Er zijn vier effectieve methoden om te voorkomen dat de rupsen de moestuin vinden.
De meeste rupsen die je in de moestuin vindt zijn van motten. Een eerste goede manier om motten te weren is het donker houden van de moestuin. Motten staan er om bekend af te komen op licht. Voorkom daarom lichtbronnen in de avond en nacht om de motten op afstand te houden.
Een tweede manier om motten weg te houden is gewasrotatie. Insecten komen graag terug naar bekend terrein. Zorg er daarom voor dat je gewassen jaarlijks op een andere plaats in de moestuin plant. Dit maakt het minder aantrekkelijk voor rupsen om in de moestuin te komen en blijven.
De meeste insecten hebben bepaalde planten die ze afweren. Voor de rupsen zijn dit verschillende kruidenplanten. Plant bijvoorbeeld munt, lavendel of salie in de tuin om rupsen te weren.
Na het uitplanten van de gewassen kun je ze beschermen met insectenwerend doek. Dit doek zorgt er niet alleen voor dat rupsen niet op de planten kunnen komen, het voorkomt ook dat vlinders en motten eitjes leggen op de gewassen. Vooral bij herfstgewassen is dit een goede optie. Het gaat hier namelijk veelal om koolgewassen die geen bestuiving nodig hebben van insecten. Het afdekken van de gewassen zal daarom geen negatieve invloed hebben op de grootte van de oogst. Insectenwerend doek vind je bij het tuincentrum of online, zoals hier bij Bol.com.
4 natuurlijke bestrijdingsmiddelen tegen rupsen
Zodra je de eerste rups getroffen hebt in de moestuin is het belangrijk om zo snel mogelijk in te grijpen. Er zijn verschillende natuurlijke manieren om rupsen te bestrijden:
- Handmatig verwijderen; nee, het is geen fijn werkje, maar wel effectief. Haal de rupsen met de hand weg, en laat ze vallen in een emmer met zeepsop.
- Natuurlijke vijanden inzetten: rupsen hebben behoorlijk wat natuurlijke vijanden die je kunnen helpen bij de bestrijding in de moestuin. Denk bijvoorbeeld aan wespen, vliegen, vogels en spinnen die allemaal smullen van deze insecten. Een goede manier om deze natuurlijke vijanden in te zetten is er voor te zorgen dat de moestuin insectenvriendelijk is. Plaats bijvoorbeeld vogelhuisjes en bloemen om deze insecten aan te trekken.
- Afweermaterialen gebruiken: karton en aluminiumfolie schrikt rupsen af. Maak een ring van karton of aluminiumfolie rondom de gewassen om de rupsen te stoppen.
- Organische bestrijdingsmiddelen: kies een microbieel insecticide om de plaag te stoppen. Zorg dat je een middel gebruikt met de actieve stof Bt (Bacillus thuringiensis), spinosad, pyrethrin of azadirachtin. Deze stoffen zijn goed voor rupscontrole, maar niet schadelijk voor nuttige insecten zoals bijen. Bt is, in tegenstelling tot veel insecticiden, veilig voor gebruik in gebieden waar huisdieren vrij rondlopen. Bovendien veroorzaakt het geen schade aan lokale vogels, vissen, bestuivers en andere nuttige insecten, en heeft het geen negatieve gevolgen voor andere wilde dieren in het gebied.
Maak je eigen organische bestrijdingsmiddel
Om insecten te bestrijden in de moestuin kun je ook je eigen bestrijdingsmiddel gebruiken. In het geval van een rupsenplaag zijn twee middelen effectief: Neemolie en azijnspray.
Neemolie: deze olie doodt kleine insecten, zoals rupsen en mijten, door verstikking. In dit artikel lees je alles over de toepassingen en het gebruik van Neemolie.
Azijnspray: een goed algemeen bestrijdingsmiddel is azijnspray. Meng anderhalve eetlepels azijn met twee liter water en spray dit waar de rupsen zitten.
Let er bij organische bestrijdingsmiddelen op dat het voor- en nadelen heeft. Het middel is minder schadelijk voor nuttige insecten en breekt snel af. Deze snelle afbraak zorgt er aan de andere kant dus ook voor dat de behandeling vaker herhaald moet worden om effectief te zijn.
Chemische behandelingen voor ernstige rupsenplagen
Heb je een hardnekkige plaag en wil je er snel van af? Dan is het gebruik van een chemisch bestrijdingsmiddel nog een optie. Bij het toepassen van een bestrijdingsmiddel is het van essentieel belang om alle instructies op het etiket zorgvuldig te lezen en op te volgen.
Let vooral goed op het interval vóór de oogst, wat verwijst naar het aantal dagen dat je moet wachten tussen het besproeien van de plant en het moment van de oogst. Het interval vóór de oogst kan variëren van 0 tot 21 dagen of zelfs langer, afhankelijk van het gebruikte insecticide.
Gebruik je chemische bestrijdingsmiddelen, zorg er dan voor dat je een middel gebruikt wat goedgekeurd is voor het gebruik in de moestuin. Voor het verminderen van de impact op bijen en andere bestuivers, is het raadzaam om ’s avonds laat te spuiten en te vermijden om open bloemen of planten te bespuiten die actief bezocht worden door bijen.
In het kort
Ja, er zijn veel natuurlijke vijanden die rupsen eten, waaronder vogels, sluipwespen, larven van lieveheersbeestjes, spinnen, roofwantsen, loopkevers en nog veel meer insecten. Zelfs sommige zoogdieren zoals muizen, vleermuizen en egels eten rupsen.
Om te voorkomen dat rupsen in de moestuin komen is het belangrijk om te voorkomen dat de vlinder of mot eitjes legt in de moestuin. Gebruik insectenwerend gaas om je gewassen te beschermen.
Rupsen kunnen schadelijk zijn voor de oogst. Waar de ene rups zich te goed doet aan de bladeren van de plant, zie je in andere gevallen ook de wortels van de plant aangetast worden of zelfs de oogst zelf. Dat gebeurt voornamelijk bij kolen zoals bloemkool, boerenkool en spitskool.
Rupsen in de moestuin kunnen voor flinke schade zorgen, maar met de juiste aanpak kun je ervoor zorgen dat je oogst veilig is. Door te weten welke rupsen er veel voorkomen in de moestuin, hoe je ze herkent en welke bestrijdingsmethoden er zijn, kun je de schade beperken of voorkomen. Vergeet ook niet dat preventieve maatregelen, zoals vogelhuisjes en het planten van bloemen, kunnen helpen om rupsen op afstand te houden.
