Je hebt de indeling voor je tuin voor komend seizoen klaar liggen, je hebt je favoriete zaden ingekocht: tijd om te gaan zaaien! Sommige zaden zaai je direct op de juiste plaats in de tuin, andere zaai je voor in de kas, op de vensterbank of in een propagator. Maar ontkiemen je zaden nu het best in vermiculiet, zaai- en stekgrond of potgrond?
Vermiculiet heeft veel voordelen voor het ontkiemen van je zaden: het is licht van gewicht, laat licht door en kan vocht en voedingsstoffen opslaan en afgeven. Ideaal voor het ontkiemen van (grotere) zaden. Doordat vermiculiet geen voedingsstoffen bevat moet je na de eerste blaadjes wel de zaailingen verspenen naar een grondsoort met voedingsstoffen, zoals potgrond. Zaai- en stekgrond bevat deze voedingsstoffen wel, maar is een stuk zwaarder en vaster waardoor de wortelkluit van de zaailing minder makkelijk groeit.
Of je voorzaait in vermiculiet, perliet, zaai- en stekgrond of potgrond heeft grotendeels met je eigen voorkeur te maken. Al deze soorten komen met hun eigen voor- en nadelen, waarbij uiteindelijk je eigen voorkeur de doorslag zal geven. Al zijn er wel beperkingen aan bijvoorbeeld voorzaaien in potgrond. In dit artikel krijg je meer inzicht in de mogelijkheden om jouw zaden succesvol te laten ontkiemen.
Wat is vermiculiet?
Vermiculiet is een natuurlijk materiaal wat een grote hoeveelheid lucht bevat. Hierdoor is het lichter dan piepschuim. Door de samenstelling kan het vocht en voedingsstoffen vasthouden en afstaan. Hierdoor droogt een mengsel met grond minder snel uit en is de grond luchtiger. Daarnaast laat vermiculiet licht door, ideaal dus voor het ontkiemen van zaden!
Let wel op dat dit materiaal geen voedingsstoffen bevat, dus na het ontkiemen in pure vermiculiet wil je de zaailingen wel verspenen om voldoende voedingsstoffen op te kunnen laten nemen.
Zaaien in vermiculiet
Voorzaaien in vermiculiet heeft als voordeel dat de zaailing met minder schade aan de wortelkluit verspeend wordt. Het is namelijk lichter dan piepschuim en door de structuur minder vast dan de verschillende grondsoorten. Doordat vermiculiet licht en lucht makkelijk doorlaat kunnen de zaden makkelijker ontkiemen. Daarnaast kan het vocht en voedingsstoffen opnemen en afgeven, zo voorkom je uitdroging van je zaailingen.
Doordat het grover is dan gewone (pot)grond is het voorzaaien van kleine zaden zoals sla, ui en knolselderij minder aan te bevelen. Grotere zaden zoals meloen, courgette en bonen zijn juist uitermate geschikt om voor te zaaien in vermiculiet.
Zaaien in vermiculiet is eenvoudig. Bevochtig het materiaal en plaats dit vervolgens direct in de zaaitray of potje. Let hierbij goed op dat er geen vocht ophoopt op de bodem en druk het niet te stevig aan. Zaai zoals je gewend bent 1 of 2 zaden per vak of potje en dek af met nog een laagje. Spray nog wat water bovenop en zet de potjes op een lichte en warme plaats, bijvoorbeeld in de vensterbank of in een kas.
Zaai je in vermiculiet dan is het belangrijk dat dit niet uitdroogt. Een makkelijke manier om dit te voorkomen is om je zaailingen toe te dichten met een (plastic) bakje met deksel. Zo kan het vocht niet ontsnappen en blijft het vochtig genoeg. Of het vochtig is kun je niet zien, maar als de substantie korrelig wordt is het tijd om licht bij te sprenkelen met water.
Vermiculiet kun je meerdere keren gebruiken. Wanneer je na gebruik geen restanten van de zaden of wortels meer hebt kun je het laten drogen en op een later moment opnieuw gebruiken.
Zaaien in zaai- en stekgrond of potgrond
Zaai- en stekgrond is speciaal ontwikkeld voor het ontkiemen van je zaden. Deze grond heeft namelijk een samenstelling van meer zand dan grond, wat een ideale omgeving is voor je zaden om te ontkiemen. Daarnaast is de samenstelling luchtiger, waardoor de wortels van je zaailingen makkelijker kunnen groeien. Nadat je zaailing de eerste blaadjes heeft gekregen is het wel aan te bevelen om ze te verspenen naar potgrond, omdat zaai- en stekgrond onvoldoende stoffen bevatten om door te kunnen groeien naar een sterk plantje.
Het gebeurt vaak genoeg, maar helaas is potgrond minder geschikt om je zaden in voor te zaaien. Potgrond heeft namelijk een bemestingsgraad van maximaal 8 weken. Ideaal om je zaailingen in te verspenen, zodat deze een boost van voeding krijgen om verder door te groeien nadat ze succesvol ontkiemd zijn. Het ontkiemen moet echter in een neutrale omgeving gebeuren, zodat de zaden zo min mogelijk aangetast worden door bijvoorbeeld meststoffen.
Zaaigrond maak je overigens makkelijk zelf. Meng een derde tuinaarde (of potgrond) met een derde compost en een derde zand. Let hierbij wel goed op dat je tuinaarde schoon is en bijvoorbeeld geen onkruid of ziektekiemen bevatten!
Vermiculiet kopen
Vermiculiet is bij steeds meer tuincentra verkrijgbaar. Daarnaast is het ook te vinden in de bouwmarkt. Bouwvermiculiet is niet hetzelfde als vermiculiet om mee te zaaien, maar kun je hier wel voor gebruiken.
Het materiaal uit de bouwmarkt wordt met name gebruikt als isolatiemateriaal. Een belangrijk verschil tussen vermiculiet uit het bouwcenter of uit het tuincentrum is de grootte van de korrel. Standaard vind je bij de bouwmarkt een grovere soort. Dit kun je gebruiken om voor te zaaien, alhoewel de fijnere korrel vaak makkelijker in gebruik is.
Verschillende korrels
De ideale korrelgrootte is type F2. De grovere soort wordt in de tuin met name gebruikt om de grond te verbeteren. Zo wordt de grond gemengd met vermiculiet een luchtiger geheel om de wortels beter te laten groeien. Daarnaast neemt het vocht en voedingsmiddelen op en geeft het dit af. Zo voorkom je dat je voeding wegspoelt bij een flinke regenbui!
Let bij de aanschaf van vermiculiet goed op de tarieven. Vaak wordt vermiculiet in kleine zakjes aangeboden, waarbij de prijs al snel oploopt tot een euro per liter, terwijl dit in grootverpakking rond de 35 cent bedraagt. Voor kleine hoeveelheden haal je vermiculiet bijvoorbeeld hier bij Bol.com.
Vermiculiet is niet schadelijk voor planten, mits je de juiste soort aanschaft. Het materiaal van het tuincentrum of groothandel bevat meestal een speciaal keurmerk, let hier goed op voordat je dit product koopt. Aan vermiculiet van de bouwmarkt worden andere eisen gesteld, dus ondanks dat je dit soort kunt gebruiken kun je beter voor de vermiculiet met keurmerk kiezen.
Je kunt vermiculiet gebruiken als grondverbeteraar voor kamerplanten. Vermiculiet laat licht door en zorgt in samenstelling met potgrond voor een luchtigere grond. Let wel op dat vermiculiet geen voedingsstoffen bevat, dus kies altijd een geschikte (pot)grond als basis voor je kamerplant.
Eén van de eigenschappen van vermiculiet is dat het vocht en voedingsstoffen kan opslaan en afgeven. Hierdoor is het een ideale basis voor je groente- en fruitplantjes. Naast een mooie luchtige grond voor een goede groei van de wortelkluit voorkomt het ook dat de voedingsstoffen wegspoelen bij een flinke regenbui.
Succesvol je zaden laten ontkiemen? De mogelijkheden zijn eindeloos. Voorzaaien in vermiculiet of (zaai)grond, in potjes of zaaitray of zaai je liever direct in de volle grond? Bepaal vooral wat voor jou het fijnste werkt. Met de tips uit dit artikel bepaal je eenvoudig wat bij jouw manier van moestuinieren past!
