Je hebt veel tijd en energie in het telen van je groenten en fruit gestopt. Dan wil je er natuurlijk zo lang mogelijk van genieten. Om je oogst te bewaren kun je er voor kiezen om het in te vriezen, zouten of pekelen. Maar ook het zelf conserveren van je oogst, wecken genaamd, wint weer steeds meer aan populariteit.
Groenten en fruit wecken is het steriel en luchtdicht bewaren van etenswaren. Wecken doe je door het product in speciale dikwandige weckpotten of -flessen luchtdicht te verpakken waardoor de inhoud vacuüm bewaard blijft. Het principe van wecken is het verhitten tot net voor of op het kookpunt, waardoor bacteriën en schimmels gedood worden en het schimmelproces gestopt wordt.
In eerste plaats is het aan te raden om je oogstmomenten op elkaar af te stemmen en in verschillende fasen te zaaien. Zo kun je over langere tijd oogsten en genieten van je verse groenten en fruit. Als je ook buiten het seizoen wilt genieten van je opbrengst, dan is het wecken van je oogst een goede manier om het hele jaar van je oogst te kunnen blijven genieten.
Klik direct naar wat je zoekt
Welke soorten groente en fruit kun je wecken?
Bijna alle soorten groenten en fruit kun je wecken. Let er wel op dat je alleen pas geoogste en dus verse etenswaar gebruikt bij het wecken.
Sommige groenten bevatten de bacterie Clostridium botulinum, die ook op het kookpunt actief blijven. Deze bacterie wordt pas gedood bij een temperatuur van 120 graden Celcius. Deze bacterie overleeft niet in een zure omgeving, dus bij het conserveren van fruit hoef je hier geen rekening mee te houden. Wil je groenten wecken dan is het gebruik van een speciale weckketel aan te raden.
Naast groente en fruit kun je eindeloos producten vinden die je kunt wecken: zelfs vlees, vis, gebak en brood. De enige uitzondering bij het wecken zijn zuivelproducten. Dit omdat deze producten vet en olie bevatten waardoor bacteriën niet vernietigd kunnen worden.
Wat heb je nodig?
Om te kunnen wecken heb je een aantal producten nodig:
- Weckpotten of -flessen met passende (schroef)deksels
- Soda
- Glastang
- Rooster of schone doek voor de bodem van de ketel of pan
- Kookthermometer
- Weckringen (optioneel)
- Trechter (optioneel)
- Weckketel of grote pan
In dit artikel lees je over zowel wecken met weckketel als zonder weckketel.
Hoe gaat wecken in zijn werk?
Bedenk voordat je begint altijd goed hoeveel je verwacht te gaan wecken en zorg dat je voldoende weckpotten of -flessen klaar hebt staan voor gebruik. Let goed op dat je geschikte potten of flessen gebruikt. Dit zijn dikwandige glazen potten of flessen. Gebruik je andere glazen potten dan bestaat de kans op het breken van het glas.
De weckpotten of -flessen en weckringen moeten voor gebruik goed schoon gemaakt worden. Dit doe je bijvoorbeeld met soda, wat de potten goed ontvet. Spoel de potten af onder stromend water wanneer je soda gebruikt hebt om restanten te verwijderen. De potten moeten steriel zijn voordat deze gevuld worden. Dit kun je doen door de potten een tijdje in heet water te leggen of te laten reinigen in de vaatwasser op het heetste programma. Leg de weckringen in de tussentijd in lauw water om scheuren in het rubber te voorkomen.
Je oogst bereid je op de door jou gewenste manier; kook je rabarber tot compote, frambozen tot jam of appels tot appelmoes. Vul vervolgens één voor één de potten of flessen. Om verspilling en vervuiling van de randen te voorkomen kun je een trechter gebruiken om de potten te vullen. Draai het schroefdeksel stevig aan of sluit de pot met de beugel nadat je de weckring op de rand hebt geplaatst. Let hierbij goed op dat de weckring niet verplaatst.
Laat de potten of flessen altijd bij kamertemperatuur afkoelen. Hierdoor creëer je een onderdruk in de pot, waardoor deze vacuüm trekt en je product vrij blijft van bacteriën en schimmels.
Gebruik je een weckpot met schroefdeksel? Wanneer het deksel niet meer ‘plopt’ na het afkoelen dan is het wecken gelukt: de pot is luchtdicht gesloten! Bij een weckpot met weckring trek je aan het lipje van de ring om de pot te openen. Als je merkt dat er druk in de pot is bij het lostrekken van de weckring dan is de pot goed gesloten geweest.
Let op dat de weckpotten tijdens het wecken heet worden. Voor het veilig wecken maak je gebruik van een glastang om de potten te kunnen verplaatsen.
Wecken
Wecken kun je doen met of zonder een speciale weckketel. Een weckketel (of inmaakketel) is ontworpen voor een optimaal warmteproces. Hierdoor kun je jouw groente en fruit perfect conserveren. Deze ketels zijn in vele soorten en maten te vinden. Van kleine varianten van een halve liter tot wel 35 liter. Daarnaast zijn deze ketels in verschillende materialen verkrijgbaar zoals kunststof, emaille en RVS en heb je keus uit soorten met kraan of automatisch programma.
Zowel in een weckketel als in een grote pan mogen de weckpotten niet direct op de bodem van de ketel of pan geplaatst worden. Hierdoor kunnen de potten namelijk knappen. Plaats een rooster tussen de potten en de bodem om dit te voorkomen. Heb je geen rooster, gebruik dan een schone (thee)doek. Laat tussen de potten iets ruimte zodat deze niet tegen elkaar rusten. Er kunnen wel meerdere potten op elkaar geplaatst worden.
Vul na het plaatsen van de potten de weckketel met water. Let hierbij op dat het water ongeveer dezelfde temperatuur heeft als de inhoud van de potten. Vul de ketel tot ongeveer 3/4e van de bovenste pot om overkook te voorkomen. Gebruik je een weckketel met automatisch programma volg dan altijd de instructies van de ketel voor het optimale resultaat. Wanneer je een gewone pan gebruikt breng dan het water aan de kook op middelhoog vuur. Op het moment dat de juiste temperatuur bereikt is (in de pan is dit op het kookpunt) start het weckproces en begint dus de aanbevolen wecktijd. Voor de meest gebruikte groente- en fruitsoorten vind je de aanbevolen wecktijd hier.
Haal de potten met de glastang uit de weckpot of pan en laat ze, bij voorkeur op kamertemperatuur, afkoelen. Controleer na 12 uur afkoelen of de deksels goed dicht zitten. Gebruik je potten of flessen met schroefdeksel dan is het aanbevolen om de potten ondersteboven af te laten koelen. Wanneer het deksel vacuüm trekt is de pot goed afgesloten.
Hoe lang blijven geweckte groenten en fruit houdbaar?
Ingemaakte groenten en fruit blijven tot ongeveer een jaar na het wecken houdbaar. Plaats daarom altijd op de potten een etiket met de aanmaakdatum. Je hoeft je geweckte potten niet in de koeling te bewaren, maar het bewaren op een koele, donkere plaats is aanbevolen.
Controleer tot een paar dagen na het wecken of de potten goed gesloten blijven. Wanneer een schroefdop naar binnen is getrokken is deze goed gesloten. Bij een weckpot met weckring voel je weerstand aan de weckring van de onderdruk in de pot. Zo weet je dat het wecken geslaagd is!
Aanbevolen wecktijden
Vaak vind je bij verschillende recepten ook de aanbevolen temperatuur en tijd om je groenten en fruit succesvol te wecken.
Aandachtspunten bij wecken
Wanneer je de instructies voor het wecken volgt kun je jarenlang genieten van je eigen verse oogst. Natuurlijk zijn er een aantal zaken om rekening mee te houden om de groenten en fruit succesvol te wecken:
- Zorg er altijd voor dat je steriele weckpotten of -flessen gebruikt
- Beschadigingen in de sluitrand van de pot of fles kan er voor zorgen dat de afsluiting niet vacuüm trekt. Controleer deze dus altijd voor gebruik.
- Wanneer je een weckpot met rubber ring gebruikt zorg er dan voor dat deze weckring geen tekenen van verweer vertoont.
- Bewaar je potten op een donkere en koele plaats om zo lang mogelijk van je eigen oogst te kunnen genieten!
Voor het wecken van je oogst zijn speciale weckpotten en weckflessen verkrijgbaar. Dit zijn dikwandige glazen potten of flessen, met of zonder weckring. Het gebruik van andere potten is niet aan te raden, omdat gewone potten een grote kans lopen op breken tijdens het wecken.
Wanneer je groenten of fruit succesvol geweckt hebt blijft dit zeker een jaar houdbaar. Controleer altijd of de pot onder druk staat (bij een schroefdeksel ‘plopt’ deze niet meer na er op te drukken en bij beugelpotten voel je weerstand op de weckring). De potten bewaar je het best op een koele, donkere plaats.
Zuivelproducten kun je niet wekken. Dit komt omdat zuivelproducten zoals melk en kaas vet en olie bevatten, waarvan het schimmelproces niet gestopt wordt na het wecken.
Wil je jouw oogst niet wecken maar wel langer bewaren? Naast wecken kun je de oogst ook invriezen, zouten, konfijten of pekelen.
