Van de ene op de andere dag kun je er mee geconfronteerd worden: aangevreten bladeren en groenten in de moestuin. Staat er vandaag nog een prachtig bed met groene gewassen, morgen kan een groot gedeelte van de bladeren ten prooi gevallen zijn aan de slakken in de tuin. Zonde, maar reden om direct alles uit de grond te trekken is het niet.
In de meeste gevallen zijn aangevreten groente nog prima te gebruiken. Er zijn wel een paar uitzonderingen waarbij je de groente absoluut niet wilt eten! Ondanks dat het er niet zo aantrekkelijk uitziet kun je vaak nog meer dan genoeg gebruiken van het gewas.
Ken je het nieuwsitem uit 2019 nog? Een Australische jongen at een slak en raakte verlamd na een coma van 420 dagen… Slakken kunnen dus zeker schadelijk zijn. Met deze tips weet je precies wanneer het nog wel vertrouwd is om aangetaste gewassen te eten en wanneer je ze beter op de composthoop kunt gooien.
Klik direct naar wat je zoekt
Waarom eten slakken de gewassen?
Slakken hebben een neus voor gezond voedsel. Je zou dus kunnen stellen dat hetgeen wat aangevreten is door slakken juist erg gezond is. Maar dat wil niet zeggen dat je zomaar de aardbeien kunt plukken en ongewassen kunt eten.
Ondanks dat sommige gewassen snel ten prooi vallen aan slakkenvraat zijn slakken een goede aanvulling op de tuin. Ze helpen bij de afbraak van organische materialen en zijn dus een wenselijke toevoeging op de composthoop.
Slakken veroorzaken op verschillende manieren beschadigingen aan de bladeren. De kleine naaktslak maakt vaak gaten in het blad zelf, terwijl de grote naaktslak zich vanaf de buitenkant van het blad naar binnen toe werkt. De schade door slakken is wel makkelijk te herkennen aan de schade: is de rand van het gat glad, dan kun je vrij snel aannemen dat een slak zich te goed heeft gedaan aan het gewas. Schade door bijvoorbeeld oorwormen is herkenbaar door een rafelige rand.
Slakken zijn dol op jonge gewassen. Met name zaailingen wil je de eerste dagen dus goed beschermen tegen schade! Vooral de zachte bladeren zijn een heerlijk maal voor de slak. Plant je de zaailingen hoog, bijvoorbeeld in een verhoogd bed, dan wordt het al een stuk lastiger voor de slak om de planten aan te vallen. Slakken leven namelijk in bladmateriaal in de grond en komen vaak pas ’s nachts, wanneer het lekker vochtig is, naar boven.
Wanneer kun je aangevreten gewassen nog eten?
Controleer voor gebruik altijd of er diertjes in de groente zit. In Frankrijk zijn escargots een delicatesse, maar rauw uit de eigen moestuin wil je ze niet eten. Deze slakken kunnen namelijk levensgevaarlijke parasieten met zich meedragen. Oppassen geblazen dus!
Aangetaste bladeren zien er niet zo smakelijk uit, maar gelukkig zijn ze in de meeste gevallen nog goed te eten. Zet de groente eerst even in een bak water met wat zout. Vervolgens afspoelen en klaar om te gebruiken! Het zout verwijdert de beestjes die eventueel nog in de groente zijn achtergebleven.
Wanneer kun je door slakken aangevreten gewassen niet meer eten?
Helaas zijn er ook scenario’s waarbij je de aangetaste groente niet meer kunt eten. Je kunt er namelijk flink ziek van worden als je de verkeerde groente eet.
Maar hoe bepaal je nu welke aangevreten groente je wel en niet kunt eten? Kijk in eerste instantie goed rond in de moestuin. Vind je er uitwerpselen van dieren? Laat de groente dan voor wat het is! Met name uitwerpselen van herten en konijnen zijn een grote rode vlag. Deze dieren kunnen namelijk de E. coli bacterie en salmonella bij zich dragen. De meeste E. coli stammen zijn onschadelijk, maar kan in sommige gevallen wel ernstige darminfecties veroorzaken. Vooral voor jonge kinderen en ouderen kan deze bacterie erg schadelijk zijn.
Nog een dier die je liever niet in de moestuin ziet is de kat. Uitwerpselen van katten kunnen namelijk parasieten bevatten die toxoplasmose veroorzaakt. Zo goed als alle dieren en mensen kunnen hierdoor besmet raken. Heb je de ontlasting eenmaal in de tuin, dan kan het de bodemkwaliteit aantasten en zo uiteindelijk ook je groente. Controleer dus regelmatig op dierlijke uitwerpselen in de tuin en verwijder dit zo snel mogelijk om bodemaantasting te voorkomen.
De risico’s van slakkensporen
Net als praktisch alle andere dieren kunnen ook slakken ziekten bij zich dragen. De meest bekende is de rattenlongworm. Deze parasiet wordt gevonden in uitwerpselen van ratten en kan de slak makkelijk oppikken. Bij inname door mensen sterft deze parasiet in de meeste gevallen vanzelf uit. Maar, in uitzonderlijke gevallen kan dit meningitis veroorzaken in de hersenen. De parasiet rattenlongworm wordt voornamelijk gevonden in tropische klimaten, maar wordt de laatste jaren ook al in Nederland aangetroffen.
Slakkenvraat voorkomen
Er zijn verschillende manieren om aangetaste bladeren en groente door slakken te voorkomen. De meest bekende is het plaatsen van biervallen in de tuin. Graaf op strategische plekken (bij de randen van de moestuin en rondom gewassen die snel aangetast worden zoals sla en spinazie) bekertjes in de grond in. Doe hier een klein laagje bier in.
Slakken zijn zot op bier, misschien nog wel meer dan de verse gewassen. Zij trekken naar het bier, vallen het bekertje in en verdrinken. In plaats van bier kun je ook gebruik maken van suikerwater met een scheutje gist of een mengsel van bloem, gist en suiker. De fermentatiegassen trekken naaktslakken aan. Plaats de bekertjes niet direct naast looppaden; de slakken komen op de geur af dus je kunt ze rondom de bekertjes ook tegenkomen.
Een goedkope oplossing tegen slakken is kopertape. De statische electriciteit wordt door het tape geleid waardoor de slakken en mieren de band niet oversteken. Deze tape van Aroha bijvoorbeeld is specifiek voor de moestuin.
Een alternatief is het afdekken van de gewassen. Dit kun je al heel makkelijk doen door het plaatsen van een tunnel over de rij. Welke kweektunnel je het beste in jouw tuin kunt gebruiken lees je hier.
Wil je de slakken niet uitroeien maar wel weghalen uit de tuin? Ga dan ’s morgens vroeg, wanneer het nog donker is, naar de tuin. Schijn met een zaklamp tussen de gewassen. De slakken zie je zo makkelijk zitten en kun je eenvoudig wegpakken.
Wil je echt 100% zeker zijn dat er geen slakken bij je gewassen kunnen komen? Overweeg dan eens om te gaan moestuinieren in een tuinkas.
Heb je schade door slakken in de tuin? Dan is het wijs om het mulchen van de tuin even uit te stellen. De meeste slakken laten zich overdag niet zien, maar slaan ’s nachts hun slag. Met een extra mulchlaag in de tuin bied je meer kans aan de slakken om zich te verbergen voor het oog.
Slakkenslijm kom je ook in de winkels steeds meer tegen. Het wordt voornamelijk gebruikt als peeling om de dode huidcellen te verwijderen. Deze slakkenslijm is echter niet van de tuinslak. Deze kan schadelijke parasieten bij zich dragen en is dus niet geschikt voor consumptie. Spoel daar altijd groente en fruit af voordat je het gaat gebruiken.
In de regel geldt dat met name zaailingen vaak aangetast worden door slakken. De jonge bladeren zijn extra smakelijk voor de slak. De overige gewassen waar je extra op wilt letten zijn spinazie, broccoli, bloemkool, bonen, erwten, basilicum, munt en natuurlijk sla.
Wil je meer weten over het bestrijden van slakken in de tuin? Lees dan hier meer over het gebruik van Neemolie, of verdiep je in de toepassingen van diatomeeënaarde. Als natuurlijke oplossing kun je ook epsomzout veilig gebruiken in de moestuin.
