Bieten, die prachtige rode knollen, zijn niet alleen hartstikke gezond, maar ook nog eens heel erg lekker. En wist je dat ze helemaal niet moeilijk zijn om te kweken? In dit artikel lees je alles wat je moet weten om de perfecte bieten in je eigen tuin te telen.
Bieten kweken is niet moeilijk, zo lang je de basisprincipes kent. Zorg voor een goede voedingsbodem, genoeg ruimte om te groeien en voldoende water. Met de tips in dit artikel weet je precies hoe jij de perfecte bieten in eigen moestuin kweekt!
Een voedzaam gewas die ook nog eens makkelijk te telen is? Dat is de biet! Om succesvol bieten te kweken heb je niet veel nodig, maar wel kennis van de basis. In dit artikel vertellen we alles over het kweken, verzorgen en oogsten van bietjes. Lees hoe je de planten het best kunt bemesten en hoeveel ruimte je nodig hebt voor de kweek van bieten.
Klik direct naar wat je zoekt
Over de biet
Bieten zijn niet alleen lekker, maar ook erg gezond. Ze bevatten veel vitamines, mineralen en antioxidanten. Bieten zijn rijk aan vitamines en ijzer en dus een gezonde keuze in de keuken.
Er zijn veel verschillende soorten bieten in allerlei kleuren, vormen en smaken. De meest bekende biet is rood. Maar er zijn veel meer kleuren beschikbaar; rood, wit, geel en gestreepte varianten. En dan kun je ook nog kiezen tussen de zomer- en winterbiet. Experimenteer vooral met verschillende rassen om te vinden welke jij het lekkerst vindt!
Voor beginners zijn rode bietjes zoals Kogel 2 of Boltardy de beste keuze. Deze bietjes zijn rond en glad, en hebben een dieprode kleur. Ze zijn ook minder gevoelig voor uitlopers dan andere rassen.
Wil je toch eens wat anders proberen, varieer dan bijvoorbeeld eens in kleur. De Avalanche geeft prachtige helder witte bietjes met nauwelijks een gronderige smaak. Of kies voor de oranje/gele variant Burpee’s Golden.
Bieten groei je in de volle grond, of in een verhoogd bed. Bieten zijn bij uitstek de groente om in een verhoogd bed te kweken. Je kunt ook kiezen voor kweek in pot, maar let er wel op dat bieten genoeg ruimte nodig hebben om uit te kunnen groeien.
Bieten zaaien en planten
Er zijn verschillende manieren om de kweek van bieten te starten. Je kunt de plant opkweken uit zaad, of starten met een zaailing.
Zorg altijd, voordat je begint, dat de basis klopt. Bieten staan het liefst op een plek in de volle zon. Halfschaduw is ook een optie, maar zorg dat de planten minimaal 6 uur zonlicht per dag krijgen.
Wil je het hele seizoen door genieten van verse bieten uit eigen tuin? Zaai de zaden dan zo’n drie weken achter elkaar. Zo kun je blijven oogsten uit eigen moestuin.
De grond voorbereiden
Net als wortels en pastinaken hebben bieten een losse grond nodig. Is de grond te dicht, dan loop je het risico op misvormde bietjes. In de meeste gevallen oogst je dan dunne bietjes die niet volgroeid zijn. Bieten zijn overigens bij uitstek geschikt voor kweek in verhoogde bedden! De worteldiepte kan zo’n 20 centimeter worden, dus zorg voor een voldoende diepe bak wanneer je ze in een moestuinbak wilt kweken.
Voor een succesvolle teelt heeft de grond een pH-waarde van minimaal 6,0 en maximaal 7,5. Lees in dit artikel precies hoe je de pH-waarde van de grond kunt meten. Hier lees je ook hoe je de grond meer basisch of alkalisch kunt maken wanneer dit nodig is.
Voeg wat mest of compost toe voor extra voeding. Doe dit ruim van tevoren, zo’n twee weken voor het zaaien of uitplanten, om het verbranden van wortels te voorkomen.
Bieten kweken uit zaad
Veruit de goedkoopste optie is om bieten te kweken uit zaad. Voor slechts 2 euro heb je al 200 zaden; een stuk goedkoper dan het aanschaffen van zaailingen. Bietenzaden zijn ook nog eens lang te gebruiken; de zaden zijn gemiddeld (mits goed bewaard) 4 jaar kiemkrachtig.
Om de ontkieming te versnellen bevochtig je eerst de zaden. Wikkel de zaden in een vochtig stuk keukenpapier en steek dit in een plastic zak. Na 24 uur kun je de zaden uitzaaien. Dit voorweken helpt bij het loskomen van de huls, wat de ontkieming kan versnellen.
Je kunt de zaden binnen voorzaaien. Dit verlengt wel de oogsttijd met zo’n 2 weken dus velen kiezen er voor om de zaden direct in de volle grond te zaaien. Zaai je de zaden binnen voor, dan kunnen de zaailingen uitgeplant worden zodra ze 5 cm hoog zijn.
Zaaien kan vanaf eind maart tot uiterst juni. Om te ontkiemen hebben de zaden een minimumtemperatuur van 7°C nodig. Let er dus wel op dat de grond warm genoeg is. Het is aan te raden om een bodemthermometer te gebruiken om de temperatuur te meten voordat je de zaden zaait. De zaden ontkiemen binnen 8 dagen.
Zaai de zaden op een afstand van 10 centimeter, met minimaal 30 centimeter afstand tussen de rijen. Zaai op een diepte van 1 tot 2 centimeter. Druk de grond licht aan maar voorkom dat je de grond te hard aanstampt.
Zodra de zaailingen opgekomen zijn is het nodig om ze uit te dunnen. Gebruik hiervoor een snoeischaar voor zaailingen, zodat je de overige zaailingen niet beschadigt. Alle informatie over deze snoeischaar lees je in dit artikel. Trek de zaailingen niet uit de grond, hiermee kun je makkelijk de wortels van de andere zaailingen beschadigen. In dit artikel lees je alles over het uitdunnen van zaailingen.
Starten met een zaailing
Ben je te laat met voorzaaien? Dan is het starten van bieten aan de hand van zaailingen een goede optie.
Ook hier geldt; zet de zaailingen niet eerder in de volle grond dan de vorst uit de grond is. Hou de minimale bodemtemperatuur van 7°C aan voordat je de zaailingen in de volle grond zet. Komen de zaailingen uit een binnenlocatie, hard deze dan eerst af.
Combinatieteelt
De moestuin kan zowel de opbrengst verhogen als een natuurlijke bescherming bieden tegen ziekten en plagen door gebruik te maken van combinatieteelt. Het combineren van planten die elkaar aanvullen of beschermen, bevordert een natuurlijk evenwicht in je tuin. Bovendien kunnen bepaalde combinaties de bodemkwaliteit verbeteren en de bestuiving van gewassen bevorderen.
De beste groenten om te combineren met bieten zijn prei, sla, radijs of kolen. Of kies voor de kruiden dille, koriander of knoflook om bij de bieten te planten.
Bieten verzorgen
Als vuistregel kun je aanhouden dat bieten wekelijks zo’n 2,5 cm water nodig hebben. Natuurlijk is dit volledig afhankelijk van het weer. Is het erg warm dan hebben ze vaker water nodig, en bij flinke regenbuien natuurlijk minder. Meet daarom altijd op zo’n 5 cm diepte in de grond of de grond nog vochtig is. Blijft de grond plakken aan je vinger? Dan kun je nog even wachten met opnieuw water geven.
Zorg er wel voor dat de grond niet te nat wordt, want dan kunnen de bietjes gaan rotten!
Een goede tip bij de verzorging van bietenplanten is mulch. En met een goede reden. Zodra de biet goed begint te groeien komt de top van de biet boven de grond uit. Als deze in aanraking komt met de zon dan wordt de biet een stuk minder smaakvol. Zorg daarom voor een laagje mulch rondom de planten om ze te beschermen tegen het zonlicht.
Haal onkruid bij bietenplanten zo snel mogelijk weg. Onkruid haalt namelijk de voedingsstoffen en het water uit de bodem wat voor de bieten bedoeld is. Wees wel voorzichtig met wieden om de bietenplanten niet te beschadigen.
Voedingsstoffen en bemesting
Ook bietenplanten hebben voedingsstoffen en bemesting nodig. Omdat het een wortelgewas is moet je goed opletten wat voor voedingsstoffen je geeft.
Bietenplanten hebben weinig stikstof nodig. Stikstof zorgt namelijk voor grote bladeren, terwijl de focus bij bieten juist op een gezond wortelgewas ligt. Kies daarom liever voor een hogere concentratie fosfor. Zorg wel dat je weet wat de grond nodig heeft (door middel van een grondtest) voordat je extra voeding toevoegt. Stikstof voeg je dus juist wel toe bij snijbiet.
Kies je voor een meststof met NPK aanduiding, kies dan voor de verhouding 5-10-10.
Ziekten en plagen
Dieren
Er zijn weinig dieren die de bietenplanten aantasten. Alleen de (naakt)slak kan een bedreiging vormen voor de planten. Vooral bij vochtig weer doen zij zich graag te goed aan de bladeren. In dit artikel lees je precies hoe je slakkenvraat kunt voorkomen.
Ziekten
Schurft: Bietenplanten kunnen last krijgen van schurft wanneer ze te weinig water krijgen. Schurft herken je aan bruine vlekken op de bladeren. Heb je schurft geconstateerd op de planten, haal deze dan zo snel mogelijk weg. Deze schimmelziekte kan zich namelijk uitbreiden via de grond en zo andere gewassen aantasten.
Echte meeldauw is een schimmelziekte die een witte, stoffige laag op de bladeren achterlaat. In dit artikel lees je hoe je meeldauw bestrijdt in de moestuin.
Plagen
Bladluizen voeden zich met de bietenbladeren. Controleer daarom wekelijks of er sporen zijn van bladluizen. Hoe je deze bestrijdt lees je in dit artikel.
Redelijk nieuw in Nederland is de bietenvlieg. De bietenvlieg veroorzaakt een witte of bruine verkleuring van het blad. Deze vlieg lijkt qua uiterlijk sterk op de huisvlieg. De bestrijding van deze vlieg komt erg nauwkeurig en is daarom lastig. Kies daarom liever voor een met insecticide behandeld zaad om de vlieg te voorkomen.
Bieten oogsten
Omdat bieten niet hoeven te rijpen kun je ze oogsten wanneer je wilt. Tegenwoordig worden de bieten zelfs al extra vroeg geoogst voor het gebruik als microgroente.
Tijdens de groei worden soms de bladeren van de bieten al geoogst. Deze kun je bijvoorbeeld in salades en smoothies gebruiken. Wil je de bladeren al oogsten, neem dan niet meer dan de helft van het blad weg.
Voor de beste smaak oogst je de bieten vóór de eerste vorst. Wil je jonge bieten oogsten, laat ze dan niet groter worden dan het formaat van een golfbal. Deze bieten kun je zonder te schillen gebruiken. Volwassen bieten oogst je wanneer ze zo groot zijn als een tennisbal. Deze zijn, door hun hardere schil, beter geschikt om langere tijd te bewaren.
Beginnen de bladeren van de bieten te verslappen? Dan is de biet officieel over de oogsttijd heen en is het belangrijk om zo snel mogelijk te oogsten!
Bieten oogst je het makkelijkst wanneer de grond vochtig is. Staat er dus een regenbui gepland, wacht dan met oogsten tot na de bui. Je kunt ook een dag eerder nog flink water geven om de grond vochtig te krijgen.
Maak de grond rondom de wortel los met een tuinvork. Pas natuurlijk wel op dat de bieten zelf niet beschadigen. Vervolgens pak je de bladeren van de biet goed vast en trek je deze eenvoudig rustig uit de grond.
Snij nooit de bladeren van de biet af! Zo loopt het sap uit de biet. In plaats daarvan neem je de bladeren stevig vast, en verwijder je ze door er rustig aan te draaien. De bladeren komen dan vanzelf los van de biet.
Bieten bewaren
Bieten uit de moestuin kun je natuurlijk gelijk gebruiken, maar je kunt ze ook bewaren. Spoel de bieten goed af om het vuil en de grond te verwijderen. Laat ze daarna eerst goed drogen. Bewaren doe je in een geperforeerde zak in de koelkast. Op deze manier blijven de bietjes 1 tot 2 weken vers.
Wil je de bietjes voor langere tijd bewaren? Spoel de bieten dan niet af! Leg ze in plaats daarvan op een koele, donkere plaats en laat ze goed drogen. Hierna kun je met een borstel het vuil en de grond makkelijk verwijderen. Plaats ze in een krat of kist met zand of zaagsel op een koele, droge plaats. De beste bewaartemperatuur ligt tussen 0°C en 4°C. Op deze manier kun je de bietjes een paar maanden bewaren.
Wil je ze nog langer bewaren? Kies dan voor invriezen. Kook de bietjes eerst voordat je ze invriest. Per portie verpakt is het op deze manier tot een jaar houdbaar. Vergeet dus niet de datum te vermelden voordat je invriest!
Toepassingen
De bietjes kennen we natuurlijk allemaal uit de Hollandse keuken. Maar je kunt er veel meer mee dan alleen als groente naast de aardappelen!
Door de unieke smaak is de biet perfect geschikt voor gebruik in salades, stamppotten en soepen. Gekookt, gestoomd of gepoft; deze veelzijdige groente kun je op verschillende manieren gebruiken.
Heb je het loof van de bietenplant ook al eens gebruikt? Dit is eetbaar en wordt veelzijdig gebruikt. Probeer het eens in een salade of zelfgemaakte pesto.
En wat dacht je van bietensap? Bietensap is erg gezond en kan een boost geven aan je immuunsysteem. Heb je dus wat bietjes over, probeer er dan zeker eens een sapje van te maken.
Het is mogelijk om zaden van een bietenplant te halen. Hiervoor moet je de plant wel laten staan. In het tweede jaar gaat de plant schieten en bloeien. Na de bloei kun je de zaadjes oogsten; wanneer ze bruin en droog zijn. Bewaren doe je in een vacuüm verpakking op een koele en droge plek.
Het is afhankelijk van het ras hoe lang de groei van de bietjes duurt. Vroegrijpe rassen oogst je al na 50-60 dagen na het zaaien, terwijl laatrijpe rassen 70-80 dagen duren.
Bietjes hebben regelmatig water nodig om goed te kunnen groeien. Het grootste risico is het te lang laten drogen van de grond voordat je weer water geeft. Controleer daarom regelmatig of de grond nog vochtig genoeg is en geef extra water wanneer de grond dreigt uit te drogen.
Met een beetje zorg en aandacht kun je genieten van een overvloedige oogst van deze smaakvolle en voedzame groente. Of je nu kiest voor microgroente of de volle biet, de unieke smaak zal je in veel verschillende gerechten verrassen. Reden genoeg om dit jaar bietjes toe te voegen aan je moestuin!
