Een vergeten groente die het waard is om weer terug te vinden in de moestuin is de pastinaak. Een ivoorkleurige wortel, die perfect geschikt is voor soepen, stoofschotels of bijgerechten. Met een goede voorbereiding en een beetje geduld kweek jij ook grote pastinaken uit eigen moestuin.
Het geheim voor grote, gezonde pastinaken is geduld, losse grond en voldoende vocht. Een goede NPK-verhouding in de bodem, met minder stikstof en meer kalium doet ook wonderen voor de groei van gezonde pastinaken.
In dit artikel delen we enkele handige tips voor het kweken van grote pastinaken. Van bodemvoorbereiding tot zaaimethode en verzorging tijdens het groeiseizoen, we laten je zien hoe je het beste resultaat kunt halen. Of je nu een ervaren tuinier bent of net begint met tuinieren, deze tips zullen je helpen om succesvolle pastinaken te kweken en te genieten van een heerlijke en gezonde groente uit eigen tuin.
Pastinaak is een winterhard, koel seizoensgewas. De smaak ligt tussen wortel en knelselderij in en neigt naar een zoete anijssmaak, waardoor het perfect geschikt is om als bijgerecht te gebruiken. Omdat deze wortel boordevol zit met vitamine B6, C en kalium is het een verrijking voor veel gerechten.
Van origine is de pastinaak een tweejarige plant, alhoewel het in de meeste gevallen in het eerste jaar geoogst wordt. Laat je de plant in het tweede jaar staan, dan gaat deze bloeien. Ideaal om zaden te oogsten voor het volgende seizoen, maar hiervoor lever je wel de goede smaak van de wortel voor in.
De grond voorbereiden
Bepaal, voordat je begint, waar je de pastinaakzaden wilt zaaien. Pastinaken doen het goed in een zonnige omgeving. Kies dus niet voor een schaduwrijke plaats en wees ook voorzichtig met hoog groeiende gewassen naast de pastinaak.
Net als wortels hebben pastinaken een losse grond nodig. Is de grond te dicht, dan loop je het risico op misvormde wortels. In de meeste gevallen oogst je dan dunne, korte pastinaken.
Net als alle andere gewassen heeft pastinaak een goede bodemkwaliteit nodig. Wortelgewassen groeien slecht op een stikstofrijke grond. Stikstof zorgt namelijk voor een weelderige groei van het loof, waardoor de wortel achterblijft. Doe daarom vooraf een bodemtest om te weten hoe de kwaliteit van de bodem is. Op basis van deze resultaten weet je ook of het nodig is om eventueel voedingsstoffen toe te voegen aan de bodem. Alles over het meten van de bodemkwaliteit lees je hier.
Tuinier je op wat zwaardere grond? Kies er dan voor om verhoogde rijen te maken. Op deze ‘ruggen’ zaai je de zaden. Deze grond is losser, warmt sneller op en de losse structuur van deze grond zorgt voor een betere groei van de wortels.
Pastinaken zaaien
Pastinaak kent een relatief lang groeiseizoen. Begin daarom zo vroeg mogelijk in het voorjaar. Vanaf 10°C kunnen de zaden ontkiemen en kun je dus starten met het zaaien van de pastinaak.
Maak de grond vrij van onkruid en maak de grond los. Tot zo’n 35 centimeter diep in de grond moet de grond luchtig zijn. Vermeng, voor een goede bodemkwaliteit én extra voedingsstoffen, een flinke laag compost door de grond heen.
Eén van de nadelen van het kweken van pastinaak in de moestuin is dat de zaden snel hun kiemkracht verliezen. Al na een jaar gaat de ontkiemingskracht achteruit. Kies daarom bij voorkeur voor verse zaden, zodat je zo veel mogelijk opbrengst haalt uit de zaden.
Zaai de zaden op rij in de volle grond. Om het jezelf makkelijk te maken leg je een steel (bijvoorbeeld van een bezem) op de grond en druk je deze aan. Haal de stok weg en leg in deze geul om de 10 centimeter een zaadje. Dek de geul vervolgens af met zand.
Het ontkiemen van pastinaak duurt langer dan gebruikelijk. Het kan wel twee tot drie weken duren voordat de zaailingen zichtbaar worden. Door een laag zand over de zaden te leggen weet je enerzijds precies waar je gezaaid hebt en anderzijds geeft het de zaailingen een makkelijke weg naar de oppervlakte. Wil je geen zand gebruiken bij het voorzaaien? Zaai dan radijs naast de rij. Deze komen sneller op en breken de oppervlakte van de grond open voor de pastinaak zaailingen om doorheen te komen.
Pastinaken kweken
Pastinaak heeft een lang groeiseizoen, maar heeft geen extreem onderhoud nodig. Als je deze aandachtspunten in de gaten houdt kun je met weinig moeite een grote oogst halen:
- Heb je de zaden te dicht op elkaar geplant? Start dan met uitdunnen wanneer de zaailingen minimaal vijf centimeter hoog zijn. Trek de zaailingen niet uit de grond, maar knip deze bij de grondlijn af. Uittrekken kan de wortels van omliggende pastinaken beschadigen
- De pastinaak heeft weinig last van ziekten en plagen, maar kan wel getroffen worden door de wortelvlieg. Heb je de wortelvlieg eerder in de moestuin gehad? Speel dan safe en kies voor een rijafdekking over de pastinaken en plaats plakvallen om de eerste tekenen van wortelvlieg te kunnen herkennen
- Hou de grond onkruidvrij. Onkruid kan ruimte en voedingsstoffen opeisen, waardoor de pastinaak niet optimaal groeit.
- Mulch! De pastinaak heeft redelijk veel vocht nodig. Mulch houdt vocht vast in de bodem en gaat verdamping tegen. Daarnaast kan mulch onkruid tegengaan, wat weer scheelt in het wieden van de tuin
- Geef tijdens het groeiseizoen wat extra mest om de wortelvorming te bevorderen. Geef geen stikstofrijke mest, maar kies voor een meststof met een hoger deel kalium, zoals patentkali. In dit artikel lees je alle informatie en toepassingen van patentkali.
Wanneer kun je de pastinaak oogsten?
Pastinaak is het lekkerst wanneer de smaak sterk zoet is. Deze smaak krijgt de wortel door het zetmeel om te zetten in suiker. Dit gebeurt wanneer de temperatuur onder het vriespunt daalt.
Bij voorkeur wacht je dus met oogsten tot na de eerste vorst. Zo’n twee tot drie weken vorst kunnen de pastinaken prima hebben. Zorg er wel voor dat de pastinaken geoogst zijn voordat de grond bevriest. Wil je de pastinaak langer in de moestuin bewaren? Bedek de grond dan met een flinke laag mulch, zo kan de groente overwinteren in de tuin. Oogst voordat de groei van het loof begint in het voorjaar, anders krijgt de pastinaak een houtachtige smaak.
Duw een spitvork naast de rij in de grond en kiep deze om. De pastinaken pak je vervolgens makkelijk aan het loof uit de grond. Haal de ergste bodemresten er af, bijvoorbeeld onder stromend water, en verwijder gelijk het loof. Zonder verdere behandeling zijn de pastinaken uiterlijk twee weken te gebruiken. Bewaar je ze langer, dan kan de pastinaak taai worden.
Wil je pastinaak langer bewaren? Invriezen is een goede optie, net als fermenteren. Maar het is dus niet nodig: in de winter kun je de groente in de tuin laten staan tot het moment dat je ze wilt gebruiken.
Het kweken van pastinaak duurt vrij lang. Maar, de beloning is er ook naar: na de eerste vorst krijgt de pastinaak zijn heerlijk zoete smaak. Een gemiddelde pastinaak heeft minimaal 100 dagen nodig voordat deze geoogst kan worden.
Zodra de pastinaak geoogst is kun je deze tot 2 weken vers bewaren. Wil je de pastinaak later gebruiken, laat deze dan in de grond zetten. Is de kans op bevriezing van de bodem aanwezig, leg dan een flinke laag mulch rondom het loof om de wortel te beschermen. Oost de pastinaak voordat het bladgewas weer begint uit te lopen in het voorjaar.
Pastinaak kun je al vroeg zaaien. Zorg voor een minimale bodemtemperatuur van 10°C tot 12°C voordat je de zaden zaait. Anders loop je het risico dat de zaden verrotten in de grond voordat ze de kans krijgen om te ontkiemen.
Door de juiste bodemvoorbereiding, zaaimethode en verzorging kun je grote pastinaken kweken. Het is belangrijk om de grond goed los te maken en te verrijken met compost. Daarnaast is het aan te raden om voldoende water te geven tijdens het groeiseizoen. Met deze tips kun je genieten van heerlijke, grote pastinaken uit eigen tuin!
